محمد هادی فلاحی - استادیار گروه پژوهشی زبان شناسی رایانه ای، مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فن آوری، شیراز، ایران
مرضیه یاری زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس، شیراز، ایران

این پژوهش به منظور بررسی عملکردهای زبانی منسوب به نیمکره ی راست مغز در بیماران آسیبدیده نیمکره ی چپ، انجام شد. در این پژوهش که از نوع توصیفی – تحلیلی بود، با نمونه گیری تصادفی، یک گروه از بیماران آسیب دیده ی نیمکره ی چپ مغز (۲۰مرد و ۱۰ زن) که به بخش مغز و اعصاب درمانگاه امام رضا (ع) شیراز مراجعه کرده بودند و ۳۰ نفر افراد سالم (۲۰مرد و ۱۰ زن)، انتخاب شدند. سپس از آزمونهای مجموعه ی زبان نیمکره ی راست (برایان، ۱۹۹۵) و آزمون کنشها و توانشهای کاربردی زبان (مهری، ۱۳۸۱) برای مقایسه ی عملکردهای زبانی این بیماران با افراد سالم، استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین زنان و مردان آسیب دیده در تمامی خرده آزمونها، تفاوت معنی دار وجود نداشت. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که بین افراد سالم و بیمار در آزمون های استعاره تصویری، استعاره نوشتاری، درک معنای تلویحی یا درک استنباط معنی، درک طنز (شوخی) یا درک جملات طنزآمیز، واژگانی-معنایی، بیان استعاره، ضرب المثل نوشتاری یا درک نوشتاری ضرب المثل، بیان ضرب المثل و درک کنش های گفتاری غیرمستقیم، تفاوت معنی داری وجود داشت. نتایج نشان داد که توانایی های گفته شده، خاص نیمکره ی راست نیست و نیمکره چپ نیز در تولید و درک این توانایی های زبانی، نقش دارد.

اختلالات زبان, زبان پریشی, نیم کره چپ, نیم کره راست, استعاره, ضرب المثل