مصطفی طاهرخانی - گروه حقوق بین الملل دانشگاه شهید بهشتی
سیدمحمد قاری سید فاطمی - گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

واسازی، که قبل از هر چیز نام ژاک دریدا را به ذهن متبادر می کند، رابطه چالش برانگیزی با قانون و مطالعات حقوقی دارد. بااین وجود، باور به بدیهی بودن وضوح کلام قانون، و پنهان بودن خشونت برسازنده آن، واسازی قانون را ضروری، و توجه به این تفکر در نظریه حقوقی را بایسته می کند. مباحثی که تاکنون بر رابطه میان واسازی و مطالعات حقوقی متمرکز بوده اند را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد؛ دسته اول، در پی تبدیل واسازی به یک فن استدلال حقوقی است و دیگری، به سویه اخلاقی آن توجه دارد. اما صرف برقراری یک رابطه میان دریدا و حقوق، اگر به قیمت از بین رفتن سویه رادیکال واسازی، و تبدیل آن به یک روش یا توصیه اخلاقی باشد، تغییر چندانی در وضع موجود ایجاد نمی کند. لذا باید از مستحیل شدن واسازی در جریان مسلط نظریه حقوقی جلوگیری، و بر وجه مداخله گر آن تاکید کرد. از همین رو، می توان در پی برجسته نمودن نوع سوم و رادیکالی از مواجهه تفکر حقوقی با واسازی بود. با مدنظر قرار دادن این نکات، نوشتار پیش رو در پی آن است که با روشی تحلیلی - انتقادی، پس از بررسی رابطه میان واسازی و مطالعات حقوقی، انواع نظریات حقوقی متاثر از تفکر دریدا را تحلیل انتقادی کرده، و بر واسازی قانون به مثابه حرکتی تاکید کند که اسطوره های پنهان و صداهای محذوف در قانون را افشاء و احضار می کند و از این طریق، لوگوس یکه و حاکم بر قانون را شکسته و راهی به ورای آن می گشاید.

واسازی, ژاک دریدا, خشونت قانون, مطالعات انتقادی حقوق, تفسیر حقوقی