مهجبین ردایی - دانشجوی دکتری، گروه برنامه ریزی محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران .
اسماعیل صالحی - دانشیار، گروه برنامه ریزی محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران.
شهرزاد فریادی - دانشیار، گروه برنامه ریزی محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران.
محمدرضا مثنوی - استاد، گروه طراحی محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران.
لعبت زبردست - استادیار، گروه برنامه ریزی محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران.

هدف پژوهش حاضر شناخت الگوهای اجرایی عقلانیت اکولوژیک در جهت ارتقای زیست پذیری در بناهای مسکونی کویری شهر یزد بوده است. روش انجام پژوهش توصیفی – تحلیلی و استنباطی بوده و معیارهای موثر در ارزیابی الگوی اجرایی عقلانیت اکولوژیک با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و نظرات کارشناسان تعیین شدند. به منظور ارزیابی از ۲۰ معیار اصلی استفاده شد. ابزار جمع آوری شامل متخصصان شهرسازی، معماری و محیط زیست آگاه به معماری بومی مناطق کویری بود. نوآوری پژوهش، بررسی ارتباط عقلانیت اکولوژیک و زیست پذیری شهرهای کویری بخصوص در مقیاس معماری بنا است. نتاج نشان داد سکونتگاه های کهن کویری بر پایه اصول و قواعد عقلانیت اکولوژیک شکل گرفته و سمبلی از پایداری است.  از این رو بازآفرینی اصول عقلانیت اکولوژیک در مقیاس های متعدد، می تواند زمینه ساز ارتقای پایداری و زیست پذیری بافت های شهری معاصر باشد.

بافت تاریخی, پایداری معماری, خانه های بومی, زیست پذیری, عقلانیت اکولوژیک, مناطق کویری, یزد