الهام آریا زنگنه - دانشجوی دکترای روان شناسی، گروه روان شناسی، واحداهواز، دانشگاه آزاد اسلامی،اهواز، ایران
محمدرضا برنا - استادیار، گروه روان شناسی، واحداهواز،دانشگاه آزاد اسلامی،اهواز، ایران
رضا جوهری فرد - استادیار، گروه روان شناسی، واحداهواز،دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

هدف این پژوهش بررسی تاثیر تنظیم هیجان، نشخوار خشم و خود انتقادی بر ناسازگاری اجتماعی با میانجی­گری شفقت به خود و انعطاف­پذیری روان­شناختی در دانش­آموزان مقطع متوسطه دوم شهر اهواز بود. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از طریق الگویابی معادلات ساختاری (SEM) بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش­آموزان مقطع متوسطه دوم شهر اهواز در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بود (مجموعا، ۴۹۷۴۴ دانش­آموز). از این جامعه، ۸۵۰ دانش­آموز به روش نمونه گیری خوشه­ای چندمرحله­ای جهت بررسی فرضیه های پژوهش انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس های تنظیم هیجانی Gross and John (۲۰۰۳)، نشخوار خشم Sukhodolsky et al. (۲۰۰۱)، سطوح خود انتقادی Thompson and Zuroff (۲۰۰۴)، شفقت به خود Neff (۲۰۰۳)، پذیرش و عمل Bond et al. (۲۰۱۱) و رشد اجتماعی Weitzman (۱۹۹۰) بود. بررسی برازش الگوی پیشنهادی پژوهش با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و با کمک نرم افزارهای SPSS و AMOS ویراست ۲۴ انجام گرفت. جهت آزمودن اثرات غیرمستقیم از روش بوت استراپ استفاده شد. یافته ها نشان دهنده برازش مطلوب الگوی نهایی با داده ها بودند. نتایج نشان داد که تنظیم هیجانی، نشخوار خشم و خود انتقادی تاثیر مستقیم بر ناسازگاری اجتماعی دانش­آموزان دارند (۰۵/۰p<). همچنین، یافته های پژوهش حاکی از آن بود که تنظیم هیجانی، نشخوار خشم و خود انتقادی تاثیر غیرمستقیم بر ناسازگاری اجتماعی با میانجی­گری شفقت به خود و انعطاف­پذیری روان­شناختی دارند (۰۵/۰p<). با توجه به نتایج پژوهش، تنظیم هیجانی، نشخوار خشم، خود انتقادی، شفقت به خود و انعطاف­پذیری روان­شناختی از مهم­ترین متغیرهای اثرگذار بر ناسازگاری اجتماعی نوجوانان است که باید در زمان تدوین و اجرای مداخلات به این متغیرها توجه داشت.

تنظیم هیجانی, نشخوار خشم, شفقت به خود, ناسازگاری اجتماعی, دانش آموزان مقطع متوسطه دوم