محمدرضا مرادی - دکترای مدیریت راهبردی فضای سایبر، دانشگاه عالی دفاع ملی (نویسنده مسئول)
محمد رضا ولوی - دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
محمدرضا حسینی - دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی
شهرام نوروزانی - استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیدهبررسی حوادث دفاعی- امنیتی مبین این امر است که امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران به شدت تحت تاثیر فضای سایبر قرارگرفته است. از سوی دیگر نظام مدیریت راهبردی دفاعی امنیتی تلاش می نماید، دستیابی به اهداف و نیل به خروجی های مورد انتظار حوزه دفاعی- امنیتی را تضمین نماید. بخش مهمی از این نظام تبیین یا تعیین مواردی مانند اصول و قواعد دکترینی، سیاست ها و راهبردها است. تدوین اصول و قواعد دکترین سایبری دفاعی-امنیتی موجب انسجام در رویه ها، ایجاد بازدارندگی مقتدرانه و کمک به جلوگیری از درگیری های آینده می شود. این مقاله در نظر دارد مبتنی بر مبانی نظری تدوین دکترین سایبری اصول و قواعد دکترین سایبری جمهوری اسلامی ایران را در حوزه دفاعی امنیتی مدون نماید.رویکرد این تحقیق کیفی بوده و از روش گردآوری کتابخانه ای و میدانی (مصاحبه کانونی و مراجعه به آراء خبرگان به روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی) استفاده نموده است. محققین با بهره مندی از اسناد بالادستی در جمهوری اسلامی ازجمله قانون اساسی، بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) سیاست های کلی نظام و سایر اسناد سازمانی و حکومتی به روش تحلیل مضامین نسبت به تدوین اصول (۳ اصل) و قواعد (۱۷ مورد) دکترین سایبری در حوزه دفاعی امنیتی اقدام نموده اند. پایایی مفاهیم بدست آمده مبتنی بر اسناد بالادستی متقن جمهوری اسلامی بناشده است و روایی آن مبتنی بر دیدگاه کرسول و از طریق شخص ثالث بوده است.

واژگان کلیدی:     دکترین, فضای سایبر, دفاعی– امنیتی