نعمت الله زکی پور - استادیار، گروه تاریخ،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

نبرد تنگ تامرادی در سال ۱۳۰۹ه.ش. میان دولت رضاشاه و ایل بویراحمد بر سر برنامه های نوسازی دولت پهلوی در قبال عشایر و رفتارهای خشونت آمیز نظامیان پهلوی با روسای ایل و مردم عادی ایجاد شد؛ که با پیروزی نظامی بویراحمدی ها بر قوای دولتی در محلی به نام تنگ تامرادی- در ۵۰ کیلومتری شهر امروزی یاسوج- خاتمه یافت. بویراحمدی ها طرفدار عدم جنگ بودند، اما دولت پهلوی سرکوب عشایر را جزء ضروریات دولت مقتدر مرکزی و جامعه ی مدرنیته می دانستند. بنابراین، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی تاریخی، با تبیین پیامدها به این پرسش پاسخ می دهد: جنگ تنگ تامرادی بر زندگی اجتماعی مردم بویراحمد چه پیامدهایی به دنبال داشت؟ یافته های پژوهش نشان می دهد، انتقام شکست جنگ دو رگ مدو ۱۳۰۷ه.ش.، منافع اقتصادی میادین نفتی جنوب، سوءظن به عشایر در تجربه­ی تاریخی فتح تهران در سال ۱۲۸۸ه.ش. و احیای مشروطه، در تهاجمات نظامی رضاشاه به منطقه­ی بویراحمد نقش داشته است. لذا برای این جنگ پیامدهای اجتماعی بسیاری را از جمله گذار اجباری- تدریجی از زیست کوچندگی به یکجانشینی، تضعیف اقتصاد دامی، استقرار حکومت نظامی، تشدید فشارهای روحی و جسمانی بر مردم عادی، اعدام برخی از روسای عشایر بویراحمد، کوچ اجباری طوایف بویراحمد به مناطق همجوار، فقر، دزدی و آسیب های اجتماعی بر زندگی اجتماعی مناطق درگیر می توان برشمارد.

نبرد تنگ تامرادی, بویراحمد, رضاشاه, عشایر, اسکان اجباری