سیروان خسروزاده - دکترای تاریخ ایران اسلامی، پژوهشگر مستقل، تهران، ایران

اسماعیل­ آقا شکاک معروف به سمکو که از سال­ های انقلاب مشروطه وارد کشمکش­ هایی با حکومت مرکزی شده بود، سرانجام در تابستان ۱۳۰۱ه.ش شکست خورد و به آن سوی مرزها گریخت اما در پی درخواست­ های مکررش بالاخره حکومت ایران وی را مورد عفو قرار داد و اجازه بازگشت داد. اسماعیل­ آقا کمی پس از بازگشت به چهریق دوباره درصدد گسترش قدرت خود برآمد و مهر در سال ۱۳۰۵ دست به شورش زد اما این بار هم از قوای دولتی شکست خورد و چاره­ای جز فرار به آن طرف مرزها ندید. پژوهش حاضر با تکیه بر اسناد و منابع موجود و به روش توصیفی- تحلیلی در تلاش است به این پرسش پاسخ دهد که چرا سمکو به­ رغم بخشیده شدن از سوی حکومت ایران دوباره دست به شورش زد؟ یافته­ های پژوهش نشان می­ دهند وی تحت تاثیر برخی عوامل داخلی و خارجی همچون رقابت با رقیب دیرینه­ اش عمرخان شکاک، اقدامات سرتیپ امیر احمدی، برخورد ماموران دولت، مداخلات ترکیه و همچنین نگرانی از قرارداد دوستی ۱۳۰۵ ایران و ترکیه دست به شورش زد.

مجزا, سمکو, عمرخان, امیرطهماسبی, امیراحمدی, قرارداد ۱۳۰۵