فاطمه کیخا آخر - Department of Plant Genetic and Production, Faculty of Agriculture, Jahrom University, Jahrom, Iran
عبدالرضا باقری - Department of Plant Biotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
نسرین مشتاقی - Department of Plant Biotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
مسعود فخرفشانی - Department of Plant Genetic and Production, Faculty of Agriculture, Jahrom University, Jahrom, Iran

رنگ گل یکی از مهم ترین اهداف برای به­نژادگران گیاهی از دیدگاه باغبانی است. اخیرا ارقام جدیدی با رنگ گل تغییریافته با استفاده از فناوری های نوین از قبیل مهندسی ژنتیک حاصل شده اند که یکی از موثرترین روش های آن، کاهش مقدار رنگ دانه های داخلی گل به ­وسیله ممانعت از فعالیت آنزیم های ضروری مورد نیاز برای بیوسنتز آن ها می باشد. روش RNAi امکان بررسی ژن های دخیل در تولید رنگ گل را فراهم کرده است. در این پژوهش، نقش ژن چالکون ایزومراز (chi) به عنوان یکی از ژن های کلیدی در مسیر بیوسنتزی آنتوسیانین ها با استفاده از روش RNAi بررسی شد. در این آزمایش، با طراحی و ساخت سازه RNAi ژن chi، انتقال پایدار سازه خاموشی به گیاه اطلسی مورد بررسی قرار گرفت. محتوای آنتوسیانین هر یک از گیاهان مورد بررسی نیز استخراج و اندازه­ گیری شد. بیشترین کاهش بیان ژن در فنوتیپ نوع ۱ مشاهده شد که ۵.۶ برابر نسبت به شاهد کاهش نشان داد. مقدار نارنجنین نیز در لاین ­های تراریخت کاهش ۲۴ درصدی را نسبت به شاهد نشان داد. به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که روش RNAi می تواند به عنوان یک روش کارآمد در خاموشی ژن های مرتبط با مسیر تولید رنگ دانه گل های اطلسی عمل کند و از این طریق به نقش آن ژن ها در مسیر بیوسنتزی ترکیبات مختلف از جمله آنتوسیانین­ ها پی برد. علاوه بر این، نقش ژن چالکون ایزومراز به عنوان یکی از ژن های موثر در مسیر بیوسنتزی آنتوسیانین ها در گیاه اطلسی مشخص شد که می تواند در تولید رنگ در این گیاه نقش داشته باشد.

Anthocyanin, Petunia hybrida, Chalcone isomerase, Gene silencing, RNAi, آنتوسیانین, اطلسی, چالکون ایزومراز, خاموشی ژن, RNAi