علی اکبر عنابستانی

امروزه، پیشرفت ها در پردازش، پیش بینی، شبیه سازی و ارائه اطلاعات بیشتر یکپارچه هستند و هنوز باید ازنظر تاثیرات آن بر تغییر و سازمان دهی مجدد حقوق زمین، حکومت مشارکتی و معیشت پایدار ارزیابی شوند. بنابراین، «هوشمند کردن» برنامه ریزی فضایی (آمایش هوشمند) بسیار گسترده تر از محدود کردن آن به پیشرفت های فناوری است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی مولفه های اثرگذار بر شکل گیری آمایش هوشمند در پهنه سرزمینی ایران است. روش تحقیق حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و ازنظر روش شناسی توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات موردنیاز به شیوه اسنادی –کتابخانه ای جمع آوری شده و با استفاده از قضاوت کارشناسانه و بهره گیری از شیوه پیمایش میدانی (مشاهده و   پرسشنامه) و مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP) به تحلیل داده ها پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از بین عوامل مربوط به شکل گیری آمایش هوشمند با توجه به نظر پاسخگویان، مولفه های پویایی هوشمند با وزن ۴/۲۸ درصد در رتبه اول و مولفه های اقتصاد هوشمند با وزن ۸/۲۳ درصد رتبه دوم را دارا است. در بین مولفه های ۳۳ گانه موثر در شکل گیری آمایش هوشمند، دو مولفه دسترسی به امکانات در سطح بین المللی و شفاف بودن نحوه حکمرانی به ترتیب با ۶/۱۱ و ۳/۱۱ درصد رتبه اول و دوم قرار دارند. بنابراین، برای دست یابی به آمایش هوشمند در گستره سرزمینی ایران، ابتدا باید به مولفه های پویایی هوشمند و ازجمله دسترسی به امکانات در سطح بین المللی و سپس حکمرانی هوشمند و به ویژه شفاف بودن نحوه حکمرانی پرداخت.

آمایش سرزمین, توسعه هوشمند, آمایش هوشمند, فرایند تحلیل سلسله مراتبی, ایران