امیر مسگر - دکتری زبان وادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی نوپاست که پیدایش آن به اواخر قرن بیستم بازمی­گردد. این رویکرد امکانات مختلفی را در زمینه تحلیل متن در اختیار خواننده قرار می­دهد تا بتواند از طریق به کارگیری آن ها به فهم بهتر یا دقیق­تری از متن یا گفتمان دست یابد. از آنجایی که شرط داشتن ترجمه خوب و بی­نقص فهم درست متن اصلی است، امکانات این رویکرد می­تواند کمک شایانی را به مترجمان جهت فهم متن ارائه دهند. از این رو، در این مقاله برآن شدیم تا با به کارگیری این رویکرد دست به تحلیل داستان تحت المظله نوشته نجیب محفوظ بزنیم تا فهم بهتری از ایدئولوژی و پیام­های داستان داشته باشیم و در ادامه نیز با کاربست این نظریه، ترجمه این داستان را که توسط شمس آبادی و شاهرخ صورت گرفته است، مورد بررسی قرار دادیم و دریافتیم که مترجمان درک خوبی از این داستان نداشته­اند وبه تبع آن ترجمه خوبی را به مخاطب خود ارائه نداده­اند. این در حالی است که با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان انتقادی می­توانستند حوزه­های معنایی و همچنین کلمات کلیدی را درک کنند و ترجمه بهتری از خود به جای بگذارند. علاوه بر این، نویسنده این مقاله با تکیه بر مرحله توصیف نظریه تحلیل گفتمان انتقادی که توجه خاصی به بار ایدئولوژیک کلمات محوری دارد به بررسی ترجمه این داستان پرداخت و به این نتیجه رسید که عدم معادل یابی صحیح در ترجمه کلمات و حوزه­های معنایی این داستان باعث شده که ایدئولوژی اصلی داستان که از نظر نویسنده این سطور، هرج و مرج و تغییر است به مخاطب منتقل نشود.

تحت المظله, تحلیل گفتمان انتقادی, ایدئولوژی, ترجمه ومعادل یابی