صمد عابدینی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال، استادیار گروه علوم اجتماعی؛ خلخال- ایران.
جعفر ابراهمی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال، گروه علوم اجتماعی؛ خلخال- ایران.
پروین قلی زاده - کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال.

پدیده نزاع و درگیری در جامعه از آن دسته آسیب­هایی است که با ایجاد اخلال در روابط اجتماعی، فضایی آکنده از بغض، کینه و دشمنی را در میان افراد بوجود می­آوردکه این امر با زمینه­سازی برای ایجاد نزاع و تنش­های بعدی، جامعه را از نظر مادی و معنوی متضرر می­سازد. فراتحلیل حاضر، کوششی برای تحلیل مجدد مجموعه­ای از پژوهش­های آسیب­شناختی در زمنیه عوامل موثر بر نزاع دسته جمعی است. روش این پژوهش از نوع فراتحلیل است، این پژوهش از نظر نوع پژوهش، همبستگی و از نظر روش پژوهش، توصیفی محسوب می­شود و تعداد هفت تحقیق انجام یافته در زمینه نزاع دسته جمعی در این تحقیق مورد مطالعه قرارگرفته­اند. مطالعه منابع دست اول در زمینه موضوع تحقیق، ابزار اصلی جمع­آوری اطلاعات این پژوهش را تشکیل می­دهد. پس از تبدیل آماره­ها به Z و برآورد اندازه اثر، روش هدجس مورد استفاده قرار گرفت. تفسیر اندازه­های اثر برمبنای رویکرد کوهن (۱۹۷۷) انجام شده است. یافته­های پژوهشی نشان می­دهد که میزان تاثیر سن، جنسیت، پایگاه اجتماعی و اقتصادی، عوامل مختلف (از قبیل پرخاشگری، احساس محرومیت، آنومی، اختلافات فرهنگی، اختلافات ملکی، تعلق قومی و قبیله­ای) و تحصیلات  در گرایش به نزاع دسته جمعی تاثیر متفاونی دارند.

meta-analysis, effect size, collective conflict