سیده مریم حسینی فرد - دکتری مهندسی سازه، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
فرزانه حامدی - استادیار، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

در آیین ­نامه ­های طراحی، تغییرمکان­ های جانبی سازه در اثر زلزله­ های بزرگ با اعمال ضریب بزرگ نمایی تغییرمکان (Cd) در تغییرمکان های حالت خطی برآورد شده اند؛ اما ضرایب Cd موجود در آیین­ نامه ­ها مطابق با رفتار واقعی سازه نیستند بلکه تجربی و بر اساس مشاهدات زلزله ­های گذشته بوده و باید با توجه به اثر ارتفاع و تعداد طبقات اصلاح گردند. در این مطالعه عملکرد لرزه ای قاب­ های خمشی فولادی ویژه با ارتفاع مختلف از نظر اثر Cd بررسی شده است؛ بدین منظور، ساختمان­ های ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ طبقه با مقادیر Cd برابر با ۴، ۵، ۵/۵، ۶، ۷ و ۸ به صورت منظم و نامنظم جرمی طراحی، سپس توسط نرم افزار OpenSees مدل سازی و تحلیل­ گردیدند. عملکرد لرزه­ ای ساختمان­ ها با استفاده از روش FEMA-P۶۹۵ و منحنی ­های شکنندگی بررسی شد. نتایج نشان داد که احتمال فروریزش (Pf) ساختمان­ های کوتاه و میان مرتبه در  Cd  برابر با ۵/۵، از مقدار مجاز ۱۰ درصد بیشتر بوده بنابراین در نظر گرفتن Cd برابر با ۵/۵ در طراحی این ساختمان ­ها، مقادیر واقعی تغییرمکان­ ها را ارائه نمی­ دهد و منجر به طراحی دست پایین برای این ساختمان­ ها می­گردد. در ساختمان­ های نامنظم نیز هرچند که مقادیر Pf نسبت به ساختمان ­های منظم افزایش یافته اما به طورکلی روند مشابهی مشاهده گردید. در پایان رابطه هایی برای اصلاح Cd قاب ­های منظم و نامنظم جرمی ارائه شده است. همچنین، مقایسه سازه­ های طراحی شده با ضوابط آیین نامه های ASCE/SEI-۷-۱۰ و ASCE/SEI-۷-۱۶ نشان داد که طراحی سازه­ ها با ضوابط ASCE/SEI-۷-۱۰ و مقادیر Cd  اصلاح شده در این مطالعه علاوه بر رفتار لرزه ­ای مطلوب، اقتصادی نیز خواهند بود.

ضریب بزرگ نمایی تغییرمکان, نامنظمی جرمی, تحلیل دینامیکی افزایشی, روش FEMA-P۶۹۵, احتمال فروریزش