خدایار سلیمانی مطلق - دانشجوی دکتری آموزش عالی: گرایش برنامه ریزی توسعه آموزش عالی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران
ابراهیم صالحی عمران - استاد گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران
محمد یمنی دوزی سرخابی - استاد گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
حجت صفار حیدری - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و توصیف ابعاد پداگوژی دانشگاهی به عنوان پدیده ای مغفول در نظام آموزش عالی ایران انجام گرفته است. مواد و روش ها: پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی-توسعه ای و از لحاظ اجرا پدیدارشناختی و از نظر گردآوری داده ها روش کیفی بوده است. ابتدا با بهره گیری از ادبیات و پیشینه ی پژوهش (ابعاد ده گانه پداگوژی دانشگاهی، یمنی، ۱۳۹۱)، اقدام به شناسایی ابعاد پداگوژی دانشگاهی گردید و سپس گردآوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و متخصصان حوزه آموزش عالی به شیوه هدفمند از نوع گلوله برفی تا مرحله رسیدن به اشباع نظری ادامه پیدا کرده است. داده ها با تعداد ۱۶ نفر خبره به اشباع نظری رسیده است و طی فرآیند تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مضمون ابعاد و مولفه های پداگوژی دانشگاهی شناسایی گردید. بحث و نتیجه گیری: پس از تحلیل مصاحبه ها، ۱۹۴ مضمون پایه شناسایی شد و در نهایت ۵۴ مضمون سازمان دهنده در قالب ۱۱ مضمون فراگیر به عنوان ابعاد پداگوژی دانشگاهی مضمون یابی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که کنشگران دانشگاهی علاوه بر تایید و تاکید بر ابعاد ده گانه ی پداگوژی دانشگاهی مطرح شده در چهارچوب نظری یعنی؛ مفهوم سازی نظری راجع به جریان آموزش و پژوهش در موقعیت های یادگیری و سازماندهی آن ها، چارچوب عملی برای اعضای هیئت علمی، مدیران و کارشناسان دانشگاهی، ایجاد و تقویت ذوق و شوق یادگیری در دانشجویان، شناخت عملکرد دانشگاه (قوت ها و ضعف های سازمان دانشگاه)، بازاندیشی و سازماندهی مستمر فعالیت های آموزشی، پژوهشی و خدماتی دانشگاه، راهنمایی نظری برای مدیریت فعالیت های دانشگاهی، فرهنگ دانشگاهی، ارزیابی مستمر فعالیت های آموزشی، پژوهشی و خدماتی دانشگاه در موقعیت های یادگیری، اسطوره ها و نمادهای دانشگاهی، محیط دانشگاه، معتقد به تاثیرگذاری بعد یازدهم یعنی فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز بودند. که در واقع این ابعاد سیستمی از عوامل و عناصر گوناگونند که با هم در تعامل بوده و منتج به بهبود یادگیری دانشجویان می شوند. یافته های این مطالعه از طریق شناسایی ابعاد پداگوژی دانشگاهی دستاوردهای نظری و کاربردی مناسبی را در اختیار سیاست گذاران، برنامه ریزان و مدیران دانشگاه به منظور بهبود یادگیری دانشجویان قرار داده و می تواند بستر لازم را جهت ارتقای کیفیت آن فراهم نماید.

آموزش عالی, ابعاد پداگوژی دانشگاهی, پداگوژی دانشگاهی