فاروق امین مظفری - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
محمد عباس زاده - استاد گروه علوم اجتماعی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
ناصر صدقی - دانشیار گروه تاریخ دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
یوسف پاکدامن - دانشجوی دوره دکتری جامعه شناسی دانشگاه تبریز (نویسنده مسئول)

جامعه ایران از حدود ۱۵۰ سال پیش به این سو وارد مرحله ای جدید از ساختار اجتماعی شد که بطور طبیعی باعث خلق کنش های موافق و مخالف در مواجهه با پدیده های نوظهور آن گشت. در این مقاله تلاش شده است به میانجی روایات مردمی، به فهمی از چیستی و چگونگی مواجهه مردمی با این پدیده ها دست بیابیم. برای این مطالعه، شهر تبریز به عنوان یکی از مهم ترین شهرهای درگیر با جهان مدرن، انتخاب شد. ما در این مقاله، مبنای تجدد را پرسش عباس میرزا تعیین کردیم. این پرسش ما را به نیمه اول قرن نوزدهم برده و تا فراگیر شدن جهان مدرن، تا نیمه دوم قرن بیستم روایت های مختلف را دنبال کردیم. شیوه تحلیل داده های این مقاله، تحلیل تماتیک می باشد. تم های استخراجی در پنج موضوع "مقاومت در برابر جهان مدرن"، "ترس از دست دادن ایمان"، "ناسازگاری پدیده های نوین با ارگانیسم فرهنگی جامعه"، "استقبال از جهان مدرن" و "بی اعتمادی به دولت" دسته بندی شدند. این تحقیق نشان می دهد تا برآمدن نظم جدید در شهر تبریز، منازعه بالایی بین جهان بینی قدیم و جدید و الگوهای قدیم و جدید رخ داده است. یافته های این رساله حاکی از آن است که وضعیت جدید به آسانی حاصل نشده است و ابرگفتمان جهان سنتی که بر تمام لایه های زبانی و لایه های تفکری و لایه های وجودی زندگی جمعی و شخصی و اعتقادی افراد سایه افکنده است، تا تثبیت هر پدیده و نهاد مدرنی، از هیچ کوششی فروگذار نبوده و شکل گیری جهان جدید، با مقاومت، ستیز و کشمکش فراوانی همراه بوده است.

جهان مدرن, تجربه زیسته, تبریز, مردم, روایت