مقداد حسن عبدالقادر شاکلی - دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
علی پناهی - استادیارگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
رضا ولی زاده - استادیارگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

در جهان امروز، شهرها به مکان اصلی سکونت و فعالیت و به شیوه ی برتر زندگی تبدیل شده اند. در این راستا برخی شهرها جاذب جمعیت و برخی دیگر نیز همچون مناطق مرزی دافع جمعیت می باشند. با توجه به نقش شهرهای مرزی در راستای تامین امنیت داخلی کشورها نیاز به برنامه ریزی مناسب در راستای ارتقای شاخص های توسعه ی پایدار این مناطق به شدت احساس می گردد. بدین منظور تحقیق حاضر با هدف بررسی مولفه های توسعه ی پایدار شهری در مناطق مرزی (شهرهای مریوان ایران و کلار عراق) و ارائه ی راهکارهایی در جهت دست یابی به وضعیت مطلوب نگارش شده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از منظر ماهیت اکتشافی-تطبیقی بوده که برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار Amos استفاده شده است. جامعه ی آماری تحقیق نیز شامل شهروندان شهرهای مریوان و کلار بوده که بر مبنای فرمول کوکران ۳۸۳ نفر به عنوان حجم نمونه برای هر شهر تعیین گردیده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بیشترین میزان تحقق پذیری ابعاد توسعه ی پایدار در شهر کلار به ترتیب مربوط به اجتماع و فرهنگ پایدار، محیط زیست و کالبد پایدار، امنیت پایدار و اقتصاد پایدار با ضرایب ۵۷/۰، ۵۲/۰، ۴۵/۰ و ۳۷/۰، و در شهر مریوان به ترتیب مربوط به محیط زیست و کالبد پایدار، اجتماع و فرهنگ پایدار، امنیت پایدار و اقتصاد پایدار با ضرایب ۶۱/۰، ۵۴/۰، ۴۸/۰ و ۴۶/۰ بوده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که وضعیت ابعاد امنیت پایدار و اقتصاد پایدار در این دو شهر مناسب نبوده و شهر مریوان دارای مطلوبیت جزئی در شاخص های پایداری نسبت به شهر کلار می باشد.

توسعه ی پایدار, توسعه ی پایدار شهری, مناطق مرزی, شهر مریوان, شهر کلار