افشین عابدی نیا - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
عادل زاهد بابلان - استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مهدی معینی کیا - دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
تقی اکبری - دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر اثربخشی راهبران آموزشی و تربیتی مدارس چندپایه استان گیلان بود. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و به روش توصیفی– همبستگی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان کلاس های چندپایه دوره ابتدایی استان گیلان به تعداد ۱۹۴۵ نفر بود. بر مبنای جدول مورگان، نمونه ای به حجم ۳۲۲ نفر به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط اساتید صاحب نظر تایید و پایایی نیز با استفاده از آلفای کرونباخ ۹۱/۰ به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. براساس نتایج تحلیل، عوامل موثر بر اثربخشی راهبران آموزشی و تربیتی به ترتیب در هشت عامل خلاصه شدند: ویژگی های فردی و شخصیتی راهبر؛ نظارت و راهنمایی؛ دانش فنی و مهارتی راهبر؛ جو سازنده و مشارکتی مدرسه؛ ایجاد انگیزش و حمایت از همکاران؛ ارتباط موثر؛ رشد و توانمندسازی همکاران؛ شرایط محیطی و اقتضایی مدرسه که در مجموع ۳۲/۷۳ درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. از بین این عوامل، ویژگی های فردی و شخصیتی راهبر با ۱۵/۱۱ درصد داری بیشترین سهم در اثربخشی راهبران آموزشی و تربیتی است. بنابراین، افرادی که به دنبال نظارت و راهبری اثربخشی در آموزش و پرورش هستند باید این عوامل را مد نظر قرار دهند.

اثربخشی, راهبران آموزشی و تربیتی, مدارس ابتدایی, معلمان چندپایه