علیرضا حسائی - پژوهشگر و مولف

برای اینکه بتوانیم فردی را مجرم تلقی کنیم احراز واثبات عناصر جرم یا ارکان تشکیل دهنده آن امری لازم وضروری میباشددر حقیقت برای اینکه متهمی در ارتکاب جرم محکوم ومقصر شناخته شود نباید صرفا به نهی قانونی آن فعل توجه نمود بلکهباید در کنار آن به عناصر دیگری مانند رفتار فیزیکی یا نوع نگرش ذهنی اونیز که درتحقق این جرم نقش داشته است نیز توجهکرد از این رو شناخت عناصر تشکیل دهنده جرم در تشخیص جرم بودن یا نبودن رفتار مرتکب نقشی به سزا دارد در حقوقکشور فرانسه وانگلستان جرم مرکب از سه عنصر قانونی ومادی وانگیزه یا همان قصد جزائی میباشد درحقیقت برای اینکهفردی در ارتکاب جرم مقصر شناخته شود نباید صرفا به رفتار او اشاره نمود بلکه باید درکنار رفتار فیزیکی مرتکب نگرش ذهنیاونیز که عامل تحقق این رفتار نیز بوده است نوجه نمود زیرا فعل مادی مرتکب همان تصور وتصمیم سابق فرد میباشد که بارفتار مادی مرتکب ظهور عینی پیدا کرده است اما درحقوق کیفری ایران عناصر جرم متشکل از سه عنصر قانونی ومادیومعنوی می باشد. (اردبیلی، ۱۳۸۲) ازدیدگاه برخی حقوقدانان نظام های حقوقی فرانسه وانگلستان عنصر سومی به نام مشروعیتدر کنار دوعنصر دیگر قانونی ومادی در تحقق جرم نقش دارد (بوشهری، ۱۳۹۰) درسیستم حقوقی هرسه کشور مورد پژوهشعناصر جرم به دودسته عمومی واختصاصی تقسیم میشود که درعناصر جرم از دیدگاه عمومی جرم بون یا نبودن افعال موردبررسی قرار می گیرد ودر اختصاصی جرائم بر اساس همین عناصر از یکدیگر متمایز می شوند.(گلدوزیان، ۱۳۸۴).

عنصر،جرم،مادی،ذهنیت، انگیزه ،قصد مجرمانه ،خطای جزائی