علیرضا ابراهیم آبادی - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
محمود صادق زاده - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

تقریبا از دو قرن پیش به علت تغییرات و تحولات ناشی از پیشرفت های علمی و رویداد های اجتماعی دگرگونی های گسترده ای در جوامع بشری به وقوع پیوسته و همچنان بر روند این تغییرات افزوده می شود. این روند در یک قرن اخیر شتاب بیشتری یافت و عرصه های هنری و ادبی نیز به شدت تحت تاثیر این تغییرات قرار گرفت و مضامین و درون مایه های جدیدی جایگزین موضوعات شعری سنتی شد. فریدون مشیری و لایق شیر علی دو شاعر معروف معاصر ایران تاجیکستان هستند که عاشقانه در جست و جوی صلح و عدالت و سعادت انسان ها هستند و نقش متعالی و ارزشمندی در بیان درد و رنج و بیداری و آگاهی مردم داشته اند و به لحاظ ساختار غنایی و مدار مشترک عاطفی رسالتی مشابه برای خود قائل هستند و چون در یک دوره ی پرحادثه ی تاریخی زیسته اند و ناظر رخداد های گوناگون و رنج و مشقت هم وطنانشان بوده اند و دردمندانه نسبت به این اوضاع نابساماندنیای معاصرشان و سرنوشت انسان و اجتماع واکنش نشان داده اند و در نتیجه شعر آنها به شدت از رویکرد اجتماعی شان تاثیر پذیرفته است. مهرورزی و عشق به هم نوع، وطندوستی، ظلمستیزی و آرمان گرایی از رویکرد های مشترک اجتماعی شعری این دوشاعر می باشد که پژوهشگران دراین مقاله به بررسی آنها پرداخته اند. این پژوهش که به صورت اسنادی و یادداشت برداری از منابع کتابخانه ای و غیرمیدانی صورت گرفته می تواند به شناخت بهتر شاعران یاد شده و به صورت غیر مستقیم به شناخت تاریخ اجتماعی و فکری ایران و تاجیکستان در یک قرن اخیر یاری رساند.

رویکرد های اجتماعی، ادبیات تطبیقی، فریدون مشیری، لایق شیر علی، ایران، تاجیکستان