یعقوب احمدی - دانشیار دانشگاه پیام نور
جمال ادهمی - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

هدف مطالعه حاضر بررسی وضعیت نزاع های خیابانی شهروندان سنندج و عوامل و مولفه های موثر بر آن است. روش نوشتار حاضر کیفی و مبتنی بر نظریه زمینه ای است که در آن ۱۵ نفر از افراد درگیر در نزاع های خیابانی ازطریق نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده و در مطالعه مشارکت کرده اند. داده های پژوهش به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شده و از روش مقایسه ای مداوم استراوس و کوربین نیز برای تحلیل داده ها استفاده شده است. از میان ۶۴ کد اولیه، هفت مقوله انتخاب شد و با توجه به روابط و مقایسه آنها، مقوله "بی قوارگی اجتماعی انسداد کنش ارتباطی" به منزله مقوله مرکزی معرفی شد. یافته های پژوهش مبتنی بر مصاحبه با افراد درگیر در نزاع های خیابانی و کدگذاری پاسخ ها، حاکی از آن است که سه دسته عوامل علی، زمینه ای و مداخله ای در الگوی پارادایمی موثر شناخته شده اند: عوامل علی شامل ضعف مهارت های ارتباطی، کاهش آستانه تحمل و اختلافات مالی و خانوادگی؛ عوامل زمینه ای، ازجمله شامل محل سکونت، پایگاه اجتماعی اقتصادی و تحصیلات فرد و والدین، و مولفه های مهیاکننده موقعیت نزاع و درگیری در سطح شهر سنندج بوده اند؛ عوامل مداخله گر یا  تسهیل کننده دربرگیرنده خشونت ساختاری و فقر فرهنگی بوده است. از نتایج این مطالعه برمی آید که اثر متقابل این عوامل و تعامل بین آنها زمینه های نزاع، گرایش به نزاع و درنهایت وقوع نزاع خیابانی در شهر سنندج را فراهم کرده است.

نزاع های خیابانی, خشونت, کنترل اجتماعی, انسجام اجتماعی, قانون