محمدحسین صیادی - دانشجوی کارشناسی مهندسی خط وسازه های ریلی، گروه مهندسی راه آهن و برنامه ریزی حمل ونقل، دانشکده مهندسی عمران و حمل ونقل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
امیرمحمد فریدون فر - دانشجوی کارشناسی مهندسی مکانیک، گروه مهندسی مکانیک، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
فاطمه ابراهیمی - دانشجوی کارشناسی فیزیک، گروه فیزیک، دانشکده فیزیک، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

ماهیت نیروهای قائم وارد بر خطوط ریلی به علت ذات عبوری بودن نیروها و وجود معایب و خرابی ها در خطوط راه آهن و وسایل نقلیه ریلی، دینامیکی است. از این رو برای مقاصد طراحی، نیروهای قائم به صورت شبه استاتیکی به خط وارد می شود. بدین ترتیب که نیروی استاتیکی چرخ وسایل نقلیه ریلی در ضریبی افزایشی موسوم به ضریب ضربه دینامیکی ضرب شده و حاصل به عنوان نیروی شبه استاتیکی چرخ که در آن اثرات دینامیکی لحاظ گردیده، در محاسبات به کار می رود. ضریب ضربه دینامیکی پارامتری می باشد که برای محاسبه اثر دینامیکی وسایل نقلیه ریلی بر روی مسیرهای راه آهن، به طور گسترده ای مورد پذیرش قرار گرفته است. جهت محاسبه ضریب ضربه دینامیکی تاکنون روابط مختلفی از سوی موسسات گوناگون و محققین شاغل در صنعت حمل ونقل ریلی، ارائه شده است. مبنای برخی از این روابط تاثیر سرعت و برخی دیگر تاثیر قطر چرخ و یا تاثیر مدول بستر ریل (مدول خط)، تاثیر کیفیت خط و آلات ناقله، تاثیر کیفیت سیستم حایل ریل، تاثیر کیفیت هندسی خط، تاثیر خرابی های ریل، تاثیر ساییدگی سطح چرخ و ... می باشد. در این مقاله، محققین ضمن بررسی جداگانه و ترسیم نمودارهای روابطی از ضریب ضربه دینامیکی که تنها اثر سرعت وسیله نقلیه ریلی در آن نقش دارد، به بهینه سازی و درون یابی این روابط از طریق نرم افزار متلب پرداختند. روابط بهینه سازی شده، چند جمله ای هایی بر مبنای درجه یک تا پنج می باشند.

ضریب ضربه دینامیکی، سرعت وسایل نقلیه ریلی، نیروی استاتیکی، نیروی دینامیکی، نرم افزار متلب