حسن قهردار کلوانق - کارشناسی زبان و ادبیات فارسی، تبریز

چکیدهاین پژوهش با هدف اثربخشی روش تدریس های نوین بر یادگیری مطالب درسی و ماندگاری مطالب ادبیات فارسی در حافظه بلندمدت و جاری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دوره دوم ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ تشکیل می دادند که با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای ۳۰ دانش آموز با مشکلات ویژه یادگیری از نوع خواندن انتخاب شده و به روش تصادفی در گروههای آزمایشی و کنترل گمارده شدند. برای گرد آوری داده ها از آزمون هوشی وکسلر۴ که روایی محتوایی آن را متخصصان تایید کرده اند و دارای ضرایب پایایی تنصیف از ۰/۷۱ تا ۰/۸۶ است، نمون برگ(چک لیست) نشانگان نارساخوانی(میکائیلی و فراهانی، ۱۳۸۴) که روایی آن را متخصصان تایید کرده اند و پایایی آن ۰/۹۲ است، آزمون بار شناختی پاس(۱۹۹۴) که روایی آن را متخصصان تایید کرده اند و پایایی آن ۰/۸۹ است و آزمون حافظه کاری ان- بک که روایی آن را متخصصان تایید کرده اند و پایایی آن ۰/۷۸ است، استفاده شده است. آزمودنیهای گروه آزمایش برنامه آموزش راهبردهای شناختی- فراشناختی را در ۱۸ جلسه ۴۵ دقیقه ای دریافت کردند، درحالی که آزمودنیهای گروه کنترل فقط آموزشهای مدرسه را دریافت کردند. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که پس از پایان آموزش راهبردهای شناختی- فراشناختی تفاوتی معنادار (p<۰/۰۰۱) میان نمرات بار شناختی و حافظه کاری دو گروه وجود داشت. در نتیجه، آموزش راهبردهای شناختی- فراشناختی می تواند به عنوان یک روش مداخله ای در کاهش بار شناختی نامطلوب و افزایش ظرفیت حافظه کاری دانش آموزان با مشکلات ویژه یادگیری از نوع خواندن مورد استفاده قرار گیرد.واژه های کلیدی: راهبردهای شناختی- فراشناختی، جغرافیا، حافظه درازمدت