کامران رئیس قنواتی - دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران.
علی شمس الدینی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
علی اکبر حیدری - استادیار گروه معماری، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

دست یابی به توسعه پایدار شهری به میزان موفقیت در برنامه­ ریزی های اصولی در بهره­ گیری از منابع انسانی و طبیعی وابسته است. برنامه ریزی سناریومبنا به عنوان یکی از راه­ های دستیابی و موفقیت در توسعه پایدار شهری مطرح است؛ چرا که با تبیین آینده­ های هر کدام از پیشران ­های کلیدی، مدیران و مسئولین مربوطه را برای بحران­ های پیش رو آماده می نماید. هدف پژوهش حاضر تدوین سناریوهای توسعه پایدار شهر بندری ماهشهر بر پایه برنامه ­ریزی سناریومبنا می­باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش بر اساس روش ­های جدید علم آینده ­پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است. جهت گردآوری داده ­ها و اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه و تکنیک دلفی و مطالعات اسنادی و کتابخانه­ ای بهره­ گیری شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده­ های جمع­ آوری شده از نرم­افزار های MicMac و ScenarioWizard بهره­ گیری استفاده شده است. یافته های پژوهش در مرحله اول بیانگر آن است که از میان ۳۵ عامل اصلی تاثیرگذار بر توسعه پایدار شهر بندری ماهشهر، در مجموع ۸ متغیر کلیدی شامل (توسعه گردشگری داخلی (V۴)، طرح ­ها و برنامه های توسعه شهری (V۱۹)، مدیریت کارآمد محلی (V۲۱)، مدیریت کارآمد کلان (V۲۳)، آموزش (V۲۴)، شبکه ارتباطی (V۲۸)، امنیت (V۳۰)، موقعیت جغرافیایی بندر ماهشهر (V۳۳)" بر توسعه پایدار شهر بندری ماهشهر تاثیرگذار می ­باشند) در وضعیت توسعه پایدار شهر بندری ماهشهر تاثیرگذارند و بر اساس وضعیت­ های پیش و روی این هشت پیشران کلیدی در مجموع ۲۶ سناریو برای آینده توسعه پایدار شهری ماهشهر به دست­ آمده است که با توجه به ویژگی ­های هر کدام از سناریوها، در سه گروه (سناریوهای مطلوب، سناریوهای ایستا و سناریوهای بحرانی) قرار گرفته­ اند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که شهر بندری ماهشهر دارای پتانسیل ­های طبیعی و انسانی منحصربه فردی است که زمینه های دستیابی به توسعه پایدار شهری برای آن فراهم است اما پیشران­ های متفاوتی در فراهم نمودن زیرساخت­ های توسعه پایدار این شهر در آینده تاثیرگذارند که نوع برنامه­ ریزی و راه ­های دستیابی به آن می تواند مسیر موفقیت در دستیابی به توسعه پایدار شهری و دستیابی به مطلوب ­ترین سناریو را هموار نماید و یا بالعکس این مسیر را با چالش ­های بسیار روبرو نماید و بحرانی ­ترین سناریوی ممکن اتفاق بیفتد.

توسعه پایدار, توسعه پایدار شهری, برنامه ریزی سناریو مبنا, ماهشهر