امیر اسلامیه همدانی - دکتری تخصصی حقوق نفت و گاز دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
الهام امین زاده - دانشیار دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

امروزه قراردادهای رایج در صنعت نفت و گاز دنیا به سه گروه عمده تقسیم می شوند که شامل قراردادهای امتیازی، قراردادهای مشارکت در تولید و قراردادهای خدماتی است. این سه دسته قرارداد با توجه به کثرت استفاده از آنها در طول تاریخ توسط کشورهای مختلف به قدر کافی مورد بررسی قرار گرفته، اما به دیگر قراردادهای بالادستی توجه کافی نشده است. یکی از این قراردادها، قراردادهای اجاره ی صنعت نفت و گاز است. این قراردادها با توجه به نظام مالکیت خصوصی نفت و گاز در کشورهای محدودی از جمله ایالات متحده ی آمریکا و کانادا رایج هستند. این قرارداد، توافقی است که بین مالک مواد معدنی و شرکت نفتی انجام می شود و طبق آن مستاجر به مواد معدنی موجود در زمین مالک دسترسی پیدا می کند و حق اکتشاف، بهره برداری و تولید را دارد و موجر این اختیار را در مقابل رسیدن به امتیازاتی در نتیجه ی تولید به مستاجر می دهد. در این پژوهش، با توجه به عدم بررسی این قراردادها در منابع حقوقی کشورمان سعی شده است که جنبه های حقوقی این قرارداد بررسی و این نوع قراردادها به صنعت نفت و گاز شناسانده شود.

قراردادهای اجاره ی نفت و گاز, حق الامتیاز, شروط اساسی, خاتمه ی قرارداد.