مازیار آزموده - کارشناسی ارشد مهندسی نفت دانشکده ی نفت اهواز
سیاوش عاشوریی - دانشکده ی نفت اهواز

آسفالتین یکی از رسوبات جامدی است که صنعت نفت با آن مواجه است و در بین سایر رسوبات، مشکلات نسبتا بیشتری را برای صنعت به وجود آورده است. این ماده ی سنگین که قطبی ترین برش نفت خام شناخته می شود، می تواند مخازن زیرزمینی، چاه ها، خطوط لوله و حتی فرآیندهای پالایش را تحت تاثیر قرار دهد. رفتار کلوییدی آسفالتین، نبود اطلاعات درباره ی ساختار و جرم مولکولی آن و نیز پیچیدگی فرآیندهایی چون کلوخه شدن و رسوب و ته نشینی آسفالتین، این پدیده را پیچیده و جالب کرده است. پارامتر حلالیت یک ابزار برای پیش بینی خواص آسفالتین است. این پارامتر فیزیکی که در واقع بیانگر چگالی انرژی چسبندگی یک ماده است، در ارزیابی سازگاری و چسبندگی و قابلیت پخش مواد در هم مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق پارامتر حلالیت آسفالتین رسوب داده شده از سه نمونه ی سرچاهی نفت خام مربوط به یکی از مخازن ایران با استفاده از روش هنسن به دست آمده است. اساس محاسبه ی این پارامتر، ارزیابی حلالیت آسفالتین در تعداد ۲۰ حلال آزمایشگاهی است که با کمک دستگاه اسپکتروفوتومتر سنجیده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مولفه ی انتشار پارامتر حلالیت بین ۱۸.۵۹۲۳ MPa۰.۵ تا ۱۸.۸۲۷۳ MPa۰.۵ و مولفه ی قطبی پارامتر حلالیت بین ۳.۶۲۵۱MPa۰.۵ تا ۳.۹۰۰۱ MPa۰.۵ و مولفه ی پیوند هیدروژنی پارامتر حلالیت بین ۳.۳۹۱۷ MPa۰.۵ تا ۳.۷۴۶۲ MPa۰.۵ است. همچنین مقادیر پارامتر حلالیت کلی یا هیلدبراند برای این سه نمونه آسفالتین در محدوده ی ۱۹.۳۳۹۹ MPa۰.۵ تا ۱۹.۵۵۶۱ MPa۰.۵ است.

رسوب آسفالتین, پارامتر حلالیت هنسن, اسپکتروفوتومتری, کره ی حلالیت