عباس هاشمی زاده - دانشکده مهندسی نفت و پتروشیمی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
یاسین خلیلی - دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران
ریحانه قربانی - دانشگاه صنعتی امیرکبیر

با توجه به رشد جمعیت جهان و نیاز به انرژی، به کارگیری روش های نوین ازدیاد برداشت جهت تولید بهینه از مخازن نفتی ضروری است. روش های حرارتی ازدیاد برداشت نفت سنگین هر چند نتایج موفقی از خود نشان داده اند ولی در مخازن تحت رانش آب، مخازن دارای شکاف­های عمودی و نیز مخازن دارای تخلخل یا هدایت گرمایی پایین کاربردی ندارند و در برخی موارد با اتلاف حرارت زیادی مواجه هستند و یا در برخی موارد از لحاظ اقتصادی به صرفه نیستند. این مطالعه به تحلیل و بررسی جامع فرآیند استخراج بخار (VAPEX) می پردازد که در سالهای اخیر توجه محققین را به خود جلب کرده است و می تواند برای تولید نفت از ذخایر عظیم نفت سنگین با گرانروی بالا مناسب باشد. این فرآیند یک روش ازدیاد برداشت به کمک بخار حلال هیدروکربن است که از نظر مکانیسم، مشابه با فرآیند ریزش ثقلی به کمک بخار آب (SAGD) است. در این روش، از هیدروکربن­های سبک (پروپان و بوتان) در حالت بخار اشباع برای کاهش گرانروی نفت سنگین استفاده می شود. نفت بهبود کیفیت یافته در اثر نیروی ثقلی از مخزن تخلیه می شود. ویژگی هایی همچون مصرف پایین انرژی، آلایندگی ناچیز زیست محیطی، بهبود کیفیت نفت در مخزن، هزینه های پایین سرمایه گذاری، از جمله مزایای این روش در مقایسه با سایر روش های حرارتی ازدیاد برداشت به شمار می رود

ازدیاد برداشت نفت, نفت سنگین, ریزش ثقلی, تزریق گاز هیدروکربنی, کاهش گرانروی نفت