محمد شریفی - دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران
ابراهیم قاسمی نژاد - دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران
محسن یزدی مقدم - مدیریت اکتشاف، شرکت ملی نفت ایران
مریم اختری - مدیریت اکتشاف، شرکت ملی نفت ایران
علی شکاری فرد - انستیتو مهندسی نفت، پردیس دانشکده فنی، دانشگاه تهران

سازندهای سرچشمه و سنگانه از واحدهای غالبا شیلی کرتاسه زیرین در حوضه رسوبی کپه ­داغ در شمال شرق ایران به شمار می­روند. به منظور مطالعه محتوای داینوسیستی و شرایط حاکم بر ته­نشست دو سازند بر مبنای شواهد پالینوفاسیس و پالئواکولوژیکی، سازندهای سرچشمه و سنگانه در چهار برش سطح­الارضی قلعه­زو، قلعه­جق، بزداق و تفتازان در ناحیه کپه­داغ غربی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از مطالعه جوامع داینوسیستی گویای سن بارمین پایانی – آپتین آغازی برای سازند سرچشمه و آپتین پایانی – آلبین برای سازند سنگانه است. همچنین این مجموعه داینوسیستی به صورت محلی تحت عنوان بیوزون Odontochitina operculata assemblage zone معرفی می­گردد. به منظور تعیین و ارزیابی پالینوفاسیس ­های موجود، از دیاگرام سه­ گانه تایسون  بهره گرفته شد که بر این اساس سه پالینوفاسیس­ II، IV و VI در این دو سازند شناسایی شدند. این رخساره ­های پالینولوژیکی در کنار شواهد پالئواکولوژیکی، محیط ته­نشست دو سازند را یک حوضه نریتیک نشان می­دهند که تحت تاثیر پیشروی تدریجی دریا قرار داشته است. همزمان با این پیشروی و تبدیل شرایط محیطی حاکم از نریتیک داخلی به نریتیک خارجی، مقادیر اکسیژن و نرخ رسوب گذاری در محیط نیز کاهش پیدا کرده­اند.

پالینولوژی, پالینوفاسیس, کپه داغ غربی, سازند سرچشمه, سازند سنگانه