سید نجم الدین امیر شاه کرمی - استادیار، دانشکده هنرومعماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
ارسلان مقدس - کارشناسی ارشد رشته سینما، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
سمیرا حاج هاشمی - کارشناسی ارشد رشته نقاشی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، ایران.

تفاوت فیلم های تجربی از فیلم های روایی سینمای متعارف را از دو منظر نوع روایت و فرم سینمایی می توان بررسی نمود. فیلم انیمیشن تجربی بر اساس این دو مفهوم از فیلم انیمیشن شخصیت محور متمایز می شود. یکی از تمهیدات فیلم های انیمیشن تجربی دوبعدی، استفاده ی خلاقانه از طراحی و نقاشی است که فارغ از کلیشه های مرسوم، به بازنمایی ایده های دیداری-مفهومی برآمده از ذهن هنرمند می پردازد. هدف این مقاله بررسی مولفه های ساختاری فیلم انیمیشن دوبعدی تجربی و بازشناسی آن ها در اثر منتخب این پژوهش است. با توجه به ماهیت داده ها، روش پژوهش کیفی در نظر گرفته شده که فرایند بررسی به صورت توصیفی–تحلیلی و با رویکرد مقایسه ای انجام شده است. هم چنین بر مبنای نظریه های روایت و تعاریف فرم، ارتباط ساختار شکلی با محتوای فیلم انیمیشن دوبعدی تجربی بررسی می شود. در بررسی مولفه های این فیلم انیمیشن مشخص شد که زمان، روایت و تدوین آن به صورت مرسوم و غیرتجربی است اما بازنمایی و سرپیچی از قواعد ژانری به شکلی تجربی در فیلم رخ داده است. بنابراین مقاله به این نتیجه-گیری رسیده است که اگر عنصر مسلط در فیلم انیمیشن تجربی (دو بعدی) غیرمتعارف و تجربی باشد، می توان آن فیلم را تجربی برشمرد، هرچند سایر مولفه های آن متعارف باشد؛ همچنین محتوای مفهومی اثر می تواند غیرآوانگارد یا غیرتجربی باشد در صورتی که عنصر مسلط و فرمال فیلم کاملا تجربی باشد.

انیمیشن دوبعدی تجربی, روایت, شکل, سینمای آوانگارد, نورالدین زرین کلک, دنیای دیوانه دیوانه دیوانه (۱۳۵۴)