مجتبی شیرازی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز - اداره آب و خاک و هواشناسی، شرکت کشت و صنعت دعبل خزاعی اهواز
پیوند پاپن - دکتری خاکشناسی، کارشناس سازمان آب و برق خوزستان
خشایار پیغان - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

طراحی و ایجاد شبکه های آبیاری و زهکشی در مزراع با اهداف مختلفی نظیر پایین آوردن سطح ایستابی، تخلیه آب های اضافی و کاهش شوری خاک صورت می پذیرد تا در نهایت شرایط مناسبی برای رشد گیاهان زراعی فراهم گردد. در این پژوهش ضریب زهکشی بخش سفلی حوضه آبریز رودخانه کارون از طریق تعیین نفوذ عمقی با استفاده از دو روش الگوی کشت (همگام) و تقویم آبیاری (غیرهمگام) برآورد شد. مطابق نتایج، حداکثر میزان نفوذ عمقی در روش الگوی کشت با در نظر گرفتن سطح زیر کشت برابر ۲/۶ میلی متر در روز و بدون در نظر گرفتن سطح زیر کشت برابر ۳/۲ میلی متر در روز برآورد شد که مربوط به گیاه یونجه بود. همچنین حداکثر نفوذ عمقی بر مبنای روش تقویم آبیاری نیز برای گیاه لوبیا تابستانه معادل ۴/۳ میلی متر در روز محاسبه شد. نهایتا با در نظر گرفتن ملاحظات مربوطه، نفوذ عمقی برابر ۳/۲ میلی متر در روز در نظر گرفته شد که با اعمال تعدیل نفوذ عمقی به میزان ۰/۵ میلی متر در روز به صورت زهکشی طبیعی منطقه و اعمال زه آب دریافتی توسط زهکش های اصلی و سایر عوامل به میزان ۱۵ درصد نفوذ عمقی، در نهایت ضریب زهکشی طرح معادل ۲/۲ میلی متر در روز با مدول زهکشی ۰/۲۵ لیتر بر ثانیه در هکتار برآورد گردید.

روش غیرهمگام، روش همگام، سطح ایستابی، ضریب زهکشی، نفوذ عمقی