مهناز جهانیارمقدم - کارشناس معدن، سازمان نظام مهندسی معدن استان گیلان
رضا حیدری پاشاکی - کارشناس معدن، وزارت صنعت ، معدن و تجارت،

در طبیعت خاکهایی یافت می شوند که تحت تنش یکسان، با افزایش درصد رطوبت میزان کاهش حجم بسیار زیادی از خود نشان می دهند؛ اینگونه خاکها به خاکهای رمبنده موسومند. به طور کلی می توان رمبندگی را ریزش ناگهانی خاک در اثر از دست رفتن مقاومت عامل پیوند دهنده ذرات خاک تعریف نمود. خاکهای رمبنده بیشتر در نواحی گرم و خشک یافت می شوند و خصوصیات مهم این نوع خاکها تخلخل زیاد، وزن مخصوص کم و چسبندگی صفر و یا ناچیز می باشد. کشور ایران در زمره کشورهایی قرار گرفته که در بخش های وسیعی دارای این نوع خاک بوده و در صورت عدم شناسایی آنها، اگر سازه ای روی آنها احداث شود، سازه احداث شده در صورت به اشباع در آمدن خاک، بنا به دلایل مختلف دچار مشکلات و ضرر و زیان خواهد شد. بنابراین نیاز است در درجه اول رفتار و خصوصیات این خاکهای رمبنده تحت شرایط مختلف مورد بررسی قرار بگیرد. مطالعات اولیه انجام شده بر روی خاک ساختگاه شهر کرمان، حاکی از رمبنده بودن آن است و نظر به وضعیت خاک منطقه و ادامه روند صعودی سطح آب زیر زمینی در محدوده شهر کرمان، ایجاد آسیبهای جدی در تاسیسات شهری و سازه ها در آینده ای نه چندان دور پیش بینی میگردد. در این مقاله ابتدا معیارهایی به منظور شناسایی خاکهای رمبنده ارائه می شود و در ادامه مشکلات مواجهه با این نوع خاکها و روشهایی برای مقابله با آنها مطرح می گردد و در نهابت بررسی های انجام شده بر روی خاک شهر کرمان به عنوان مطالعه موردی آورده می شود.

خاکهای رمبنده، رمبندگی ، کرمان، خاک