محمدهادی مهدی نیا - استادیارگروه شهرسازی،واحد مشهد،دانشگاه ازاد اسلامی مشهد ،
سمیرا خمبری - دانشجوی دکتری شهرسازی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد،

گردشگری خلاق یکی از انواع گردشگری است که به بازدیدکنندگان کمک میکند تا قدرت خلاقیتشان را طریق مشارکت فعال در برخی دوره ها و نیز یادگیری تجربیات بهبود ببخشند؛ تجربیاتی که در حقیقت ویژگی اصلی مقاصد توریستی هستند که این افراد به آنجا برده میشوند. از طرفی مهمترین هدف طرحهای بازآفرینی شهری، نوآوری در بافتهای تاریخی برای پاسخگویی به نیازهای شهروندان در زندگی روزمره و هویت بخشیدن به بافت تاریخی شهر است که دستیابی به این ضرورت از طریق توجه به گردشگری خلاق شهری صورت میگیرد. شهر گرگان به لحاظ ویژگیهای آب وهوایی و موقعیت جغرافیایی، ظرفیت طبیعی، قومیتها و صنایعدستی خاص و همچنین بافت تاریخی که یکی از وسیعترین بافتهای تاریخی کشور است در توسعه واقعی گردشگری ناتوان بوده و نتوانسته خوب عمل کند و به مقصد گردشگران منجمله گردشگری خلاق تبدیل شود؛ لذا زیبایی، نبوغ و تبحری که در ساخت هریک از بناهای این بخش از شهر بهکاررفته است ما را مجاب به شناخت بهتر این بافت تاریخی ارزشمند و البته تلاش برای حفظ و نگهداری آن در غالب طرحهای مختلف در صنعت گردشگری خلاق میکند تحول در این امر مستلزم تغییر نگاه و برنامه ریزی مدیران شهری و گردشگری است. هدف اصلی پروژه حاضر به دنبال ارزیابی شاخصهای خلاقیت شهری در شهر گرگان و ارائه راهبردهایی در جهت توسعه گردشگری خلاق شهری در این شهر بر اساس خروجی ها و محصولات طرحهای بازآفرینی شهری است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی تحلیلی - با ماهیت کاربردی است. روش استفاده به صورت کمی بوده است و برای جمع آوری اطلاعات تعداد ۱۰۳ پرسشنامه از طریق کسب نظریات متخصصان رشته شهرسازی در شهر گرگان تکمیل شده است. داده های حاصل با استفاده از آزمون فریدمن، تحلیل عاملی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. پس از تجزیه وتحلیل داده های آماری، راهبردهای پیشنهادی از طریق مدل استراتژیک SOAR ارائه شده اند . نتایج تجزیه وتحلیل پرسشنامه ها نشان میدهد در میان شاخصهای گردشگری وضعیت شاخصهای محیطی - عملکردی در شهر گرگان نسب به سایر شاخصها اهمیت بالاتری دارند. همچنین شاخصهای اقتصادی دارای پایین ترین سطح در میان شاخصهای نقش دهنده به گردشگری خلاق در شهر گرگان است؛ لذا توجه به شاخصهایی نظیر خلق فضاهای عمومی تجربه محور، استفاده از مکانهای مهم پرجنب وجوش محلی، خلق فعالیتهای وابسته به زندگی شبانه و همچنین تجربه اقامت و زندگی در مکانهای بومی و سنتی و بهره گیری خلاقانه از تجربه محیطی، مهمترین اثرات را در دستیابی به گردشگری خلاق شهر گرگان ایفا مینمایند که بر اساس راهبردهای ارائه شده در طرحهای بازآفرینی شهری میتوان به آن دست یافت.

گردشگری خلاق، بازآفرینی شهری، مدل استراتژیک SOAR ،گرگان