سروش سوزنگر - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
سعید شاه حسینی - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

پیشینه و اهداف: دانش آموزان مدارس به دلیل دانش ناکافی در زمینه بهداشت­ فردی و شیوه های آن، اغلب تحت تاثیر خطرات سلامتی قرار می گیرند. مشکلات و بیماری های به وجود آمده در اثر عدم رعایت بهداشت ­فردی، به عنوان یک مشکل جدی در سلامت عمومی نمود پیدا می کند و نقش مهمی در شیوع بیماری­ های مسری و قطع ارتباطات اجتماعی آنها دارد. اهمیت مطالعه و استفاده از رسانه کمیک ­استریپ با موضوعات بهداشتی در آموزش آن است که فرصتی برای انعکاس مطالب در مورد اثرگذاری داروها، فشارهای پیش روی بیماران و خانواده های آن ها و حتی در مورد تجارب درونی برای دانش آموزان فراهم می کند. لذا نظر به اهمیت آموزش بهداشت­ فردی در سنین حساس کودکی و دوران مدرسه، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش به توسط رسانه کمیک ­استریپ بهداشت فردی برمهارت­های اجتماعی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی انجام شد.روش ها : پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ ملاک جمع آوری اطلاعات نیمه تجربی است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان پایه چهارم شهر دزفول در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بودند. حجم جامعه آماری ۱۸۲۵ نفر بوده که از بین آنان ۳۰ نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به ­صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند (هرگروه ۱۵نفر). ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، رسانه کمیک­ استریپ محقق ساخته و همچنین پرسش نامه مهارت­ های اجتماعی گرشاسم و الویت (۱۹۹۰) فرم معلم بود که طی دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون توسط معلم تکمیل شد. برنامه آموزشی طی ۸ جلسه ۴۵ دقیقه ای و در طی سه هفته برای گروه آزمایش انجام شد و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. و در پایان جلسات هر دو گروه مجدد مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور بررسی داده ها از نرم افزار spss نسخه ۲۲ و روش تحلیل کوواریانس تحلیل شد. لازم به ذکر است که پیش فرض ­های آزمون مذکور از طریق آزمون های کلموگروف- اسمیرنوف و لوین بررسی شد.یافته ها: یافته ­های به دست آمده پس از تجزیه و تحلیل داده ­ها نشان داد که بین افراد شرکت کننده در گروه آزمایش و کنترل در میزان کسب مهارت ­های اجتماعی تفاوت معناداری وجود داشته است، به گونه ای که مهارت ­های اجتماعی دانش آموزانی که با استفاده از رسانه کمیک ­استریپ بهداشت فردی را یادگرفته اند نسبت به دانش آموزان گروه کنترل بالاتر بوده است. لذا استفاده از روش مداخله ای (آموزش به وسیله رسانه کمیک ­استریپ بهداشت ­فردی) بر متغیر مهارت های اجتماعی موثربوده است (P≤۰/۰۵).  نتیجه گیری: استفاده از کمیک استریپ به عنوان یک رسانه تصویری و جذاب در جهت آموزش مطالب بهداشت ­فردی می تواند منجر به تقویت مهارت ­های اجتماعی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی شود؛ زیرا دانش آموزان با تفسیر قاب­ های ناقص کمیک استریپ، به طور فعال با داستان ها و روایت­های بهداشتی تعامل خواهند داشت و در نتیجه دانش و سواد آن­ها در زمینه چگونگی ایجاد و ارتقاء مهارت­های اجتماعی مطلوب و سالم در موقعیت­ های واقعی زندگی بهبود خواهد داشت. به نظر می­ رسد رسانه کمیک ­استریپ به دلیل عینی کردن مطالب و متناسب بودن با مرحله رشد کودکان، رسانه مناسب و گزینه مطلوبی به منظور آموزش به فراگیران است؛ بنابراین پیشنهاد می ­شود استفاده از این رسانه جدید به منظور آشنایی و عمق بخشیدن به تجربیات یادگیری شاگردان در زمینه آموزش مهارت­ های اجتماعی، در دستور کار آموزش و پرورش قرار گیرد.

مهارت های اجتماعی, آموزش بهداشت, بهداشت فردی, کمیک استریپ