آیناز مقدم - دانشجوی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه هنر، تهران

بربط، سازی کهن در تاریخ سازشناسی ایران است که اکنون اثری از آن با ساختار اولیه باقی نمانده است. امروزه این ساز را با نام عود به رسمیت می شناسند که با تغییراتی در ساختار، در میان اعراب حضوری پررنگ دارد. باربیتون سازی زهی از خانواده ی چنگ های کمانی است که در یونان مورد توجه بوده است. خاستگاه این دو ساز همواره در طی تاریخ مورد بحث مورخان و موسیقی شناسان بوده است؛ اما هیچ گاه از خطای طبقه بندی ساز بربط و باربیتون سخنی به میان نیامده است که در این پژوهش به این موضوع پرداخته خواهد شد. این مطالعه به صورت توصیفی تحلیلی و جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای است. در این پژوهش علاوه بر بررسی ساختار و نحوه اجرای بربط در دوران حضور این ساز در ایران، به ساختار و نحوه ی اجرای باربیتون در تمدن یونان پرداخته و تفاوت های این دو ساز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان داد که بربط در اجرا و ساختار، تفاوت هایی اساسی با ساز باربیتون داشته است. این دو ساز تنها در زهی بودن به هم شباهت داشتند و هیچ گاه سازهای یکسانی نبوده اند.

بربط، باربیتون، سازهای کهن، عود، ایران باستان