حامد بشیری زیرمانلو - دانش آموخته دکترای زبان و ادبیات فارسی گرایش ادبیات حماسی از دانشگاه ارومیه

معنای ثانوی به عنوان یکی از جنبه های معنایی شاهنامه تا حد زیادی با ساختارهای نحوی این اثر مرتبط است . در این مقاله برای مشخص شدن رابطه بین این ساختارهای نحوی و معانی ثانوی ، تمامی افعال مقدم ابتدای مصراع در داستان جنگ هاماوران مورد بررسی قرار گرفته است . این بررسی در مرحله نخست نشان داد که تقدیم فعل در ابتدای مصراع یک کارکرد بلاغی است که از آن برای بیان معنای ثانوی استفاده شده است . حاصل این بررسی نشان می دهد که افعال مقدم در ابتدای مصراع، مجموعا با ۲۲ نوع معنای ثانوی مرتبط هستند که از آن میان سه معنای ثانوی تاکید بر فعل ، اغراق و تعظیم و قصد موکد بنا به ارتباطی که با لحن حماسی دارند؛ بیشترین بسامد را به خود اختصاص دادهاند و از این نظر نشاندهنده رعایت مقتضای حال و هوای نوع ادبی اثرهستند. بنابراین این نوع از ساختار نحوی نشن دهنده یک ظرفیت بلاغی است که شاعر از آن برای ایجاد لحن و فضای حماسی سود جسته است . در این مقاله ، معنای نوی ثا قصد موکد که برای نخستین بار از سوی نویسنده معرفی شده به عنوان یکی از معانی ثانوی مرتبط با لحن حماسی در نظر گرفته شده است . امید است که نتایج حاصل از این مقاله گامی باشد در راستای روشن تر شدن کارکرد ساختارهای نحوی در ایجاد اغراض بلاغی شاهنامه .

تقدیم فعل ، معانی ثانوی ، قصد موکد، لحن حماسی ، جنگ هاماوران