زهرا بیوک - گروه زراعت، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران
سعید سیف زاده - گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان، ایران.
امیرحسین شیرانی راد - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
حمیدرضا ذاکرین - گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان، ایران.
اسماعیل حدیدی ماسوله - گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان، ایران.

به منظور بررسی اثر رژیم های دمایی و رطوبتی بر صفات زراعی و فیزیولوژیکی ارقام و هیبریدهای کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال (۹۵-۱۳۹۳) در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش تاریخ کاشت در دو سطح شامل کشت به موقع (۵ مهر ماه) و کشت تاخیری (۵ آبان ماه)، آبیاری نیز در دو سطح شامل آبیاری معمول (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد به عنوان عوامل اصلی و ارقام و هیبریدهای کلزا شامل Kodiak، Traviata،Compass ،Diffusion ، Mehr۲،Elvise وTassilo به عنوان عامل فرعی بودند. اثر متقابل تاریخ کاشت × آبیاری × رقم بر صفات عملکرد دانه، عملکرد روغن دانه، عملکرد بیولوژیکی، وزن هزاردانه و تعداد دانه در خورجین معنی دار بود. در تاریخ کاشت تاخیری و در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی آخر فصل، هیبریدTassilo دارای بالاترین عملکرد دانه، عملکرد روغن دانه، عملکرد بیولوژیکی، غلظت پرولین و محتوای کلروفیل بود. این رقم در توسعه کشت کلزا در مناطق معتدل سرد با اقلیم خشک و نیمه خشک می تواند موثر باشد و قابل توصیه در شرایط کشت تاخیری توام با تنش خشکی انتهای فصل است.واژه های کلیدی: تنش خشکی آخر فصل، کشت تاخیری، عملکرد دانه، درصد روغن، Brasica napus L.

تنش خشکی آخر فصل, کشت تاخیری, عملکرد دانه, درصد روغن, Brasica napus L