آسیه اسحاق زاده - گروه فیتوشیمی و شیمی فناوری اسانس، دانشکده شیمی دارویی، واحد علوم دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
محبوبه طاهرخانی - گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران.

گیاه گز روغنی (Moringa oleifera Lam) یک درخت گرمسیری متعلق به خانواده Moringaceae و دارای ۱۴ گونه در آفریقا، ماداگاسکار، آسیای غربی و شبه قاره هند است.  این تحقیق به بررسی فیتوشیمیایی و اثرات ضد میکروبی عصاره گیاه M. oleifera تکثیر یافته از طریق کشت درون شیشه­ ای در ایران می­ پردازد. در بهار سال ۱۳۹۵، با کشت بافت اثرات محیط را بر روی مقدار و میزان ترکیبات فیتوشیمیایی حذف کردیم و بدینصورت از توان و پتانسیل ژنتیکی گیاه آگاه شدیم. عصاره گیاه کشت بافتی به روش خیساندن در حلال، استخراج و نهایتا ترکیب کوئرستین به عنوان یک فلاونوئید از طریق کروماتوگرافی ستونی و لایه نازک، استخراج، خالص سازی و سپس از طریق طیف سنجی رزونانس مغناطیسی هسته و تکنیک مادون قرمز شناسایی و تعیین ساختار مولکولی گردید. همچنین اثر آنتی میکروبی عصاره تام این گیاه توسط خیساندن در سه حلال متانول، کلروفرم و اتیل استات علیه چهار سویه باکتریایی Staphylococcus aureus ،Bacillus subtilis ، Pseudomonas aeruginosa و Escherichia coli به روش چاهک پلیت در محیط مایع مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت حداقل غلظت مهار کنندگی رشد (MIC) و حداقل غلظت کشندگی باکتری (MBC) برای سویه های مذکور تعیین گردید. بزرگترین هاله عدم رشد مربوط به عصاره متانولی و به میزان ۲۰ میلی متر بدست آمد. موثرترین نتیجه با توجه به مقادیرMIC  و MBC مربوط به تاثیر عصاره متانولی بر روی سویه E. coli با غلظت ۴۰ mg/ml  بدست آمد. در نتیجه عصاره گیاه M. oleifera منبع غنی از مواد آنتی اکسیدانی نظیر فلاونوئید ها و همچنین عصاره متانولی آن دارای خاصیت آنتی میکروبی قابل توجهی می باشد.

آنتی باکتریال, استخراج, کشت بافت, کوئرستین, گز روغنی