محبوبه رحیمی - دانشجوی دکتری علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس، تهران
وحید روحی - دانشیار گروه علوم باغبانی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد
عبدالرحمان محمدخانی - دانشیار گروه علوم باغبانی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد
علی اکبر فدایی تهرانی - دانشیار گروه گیاه پزشکی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد

پژوهش حاضر در راستای دست یابی به روش مناسب ریز ازدیادی گیاه دارویی نسترن وحشی (Rosa canina L.) به عنوان مهم ترین پایه گل رز انجام پذیرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با دو فاکتور BAP با غلظت های (صفر، ۷۵/۰، ۵/۱، ۲۵/۲ و ۳ میلی گرم بر لیتر) و ۲,۴-D با غلظت های (صفر، ۵/۱، ۵/۲، چهار و ۵/۵ میلی گرم بر لیتر) در محیط کشت MS (یک چهارم) در چهار تکرار (هر تکرار شامل دو ریزنمونه) انجام شد. نمونه ها در اواسط فصل پاییز از قسمت میانی ساقه های فرعی میانی درختچه ای واقع در مرحله میوه دهی (قرمز پررنگ) تهیه شدند، قطعات گره دار ۵/۱ سانتیمتری پس از ضدعفونی با اتانول ۷۰ درصد به مدت یک دقیقه، هیپوکلریتسدیم ۱۰ درصد به مدت ۱۵ دقیقه ضدعفونی و آبشویی در شرایط کاملا استریل به صورت افقی کشت گردیدند. سپس در اتاق رشد تحت دمای ۲۳ تا ۲۵ درجه سانتیگراد و دوره فتوپریودی ۱۶ ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی نگه-داری شدند. پساز گذشت سه ماه از تاریخ کشت و بدون انجام هیچگونه واکشتی، آزمایش متوقف گردید. نتایج نشانداد هر دو فاکتور ۲,۴-D و BAP و هم چنین اثرات متقابل آن ها، اثر بسیار معنی داری بر کلیه شاخص های مورد آزمون (ارتفاع، وزنتازه و خشک گیاهچه، تعداد برگ، طول ساقه و تعداد جوانه جدید) داشته اند. تیمار دارای یک میلی گرم بر لیتر ۲,۴-D به علاوه ۲۵/۲ میلی گرم بر لیتر BAP بهترینتیمار این ترکیبهورمونی برای افزایش ارتفاع گیاهچه، طول ساقه، وزن تازه و وزن خشک گیاهچه بوده است. تیمار دارای ۵/۲ میلی گرم بر لیتر ۲,۴-D به همراه غلظت های ۷۵/۰ میلی گرم بر لیتر BAP بهترین تیمار برای افزایش ارتفاع گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و تیمار دارای ۵/۲ میلی گرم بر لیتر ۲,۴-D به همراه غلظت های ۵/۱ میلی گرم بر لیتر BAP بهترین تیمار برای افزایش وزن خشک گیاهچه، تعداد برگ وتشکیل جوانه جدید بوده است.

ارتفاع گیاهچه، تعداد برگ، طول ساقه، وزنتازه، وزن خشک.