مژگان روحی - PhD Student, Department of Psychology, Zarand Branch, Islamic Azad University, Zarand, Iran.
علیرضا منظری توکلی - Assistant Professor, Department of Psychology, Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran.
مهشید تجربه کار - Assistant Professor, Department of Psychology, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran

زمینه و هدف: بیماران همودیالیزی در معرض خطر­ات روان­شناختی مرتبط با سلامت هستند و درمان شناختی رفتاری می­ تواند نقش موثری در بهبود ویژگی­ های روان­شناختی مرتبط با سلامت داشته باشد. لذا این پژوهش با هدف تعیین تاثیر درمان شناختی رفتاری بر خودشناسی ­انسجامی، تنظیم ­هیجان و کیفت­ زندگی بیماران همودیالیزی در شهر کرمان انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش­ آزمون، پس­ آزمون و پیگیری با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش بیماران بیمارستان شفا و کلینیک جواد الائمه(ع) شهر کرمان در سال ۱۴۰۱ بودند. با روش نمونه­گیری در دسترس ۳۰ نفر بیمار همودیالیزی بر اساس ملاک­ های ورود به مطالعه انتخاب و به­ صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند (هر گروه ۱۵ نفر). گروه آزمایش تحت آموزش ۸ جلسه ۷۵ دقیقه­ای با فراوانی دو بار در هفته قرار گرفتند و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش ماند. مشارکت کنندگان با پرسش­نامه­های خودشناسی ­انسجامی، تنظیم­ هیجان و کیفیت­ زندگی مورد ارزیابی قرار گرفتند و داده­ ها با آنالیز واریانس دوطرفه با اندازه­ گیری­ های مکرر تجزیه­ و­تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمرات خودشناسی­ انسجامی، تنظیم­ هیجان و کیفیت­ زندگی قبل از مداخله به ترتیب در گروه درمان شناختی رفتاری ۶۸/۲۶، ۹۳/۳۷، ۲۷/۶۰ و در گروه کنترل۶۷/۲۶، ۹۵/۳۷، ۶۰/۵۹ بود (۰۵/۰P). نتیجه­ گیری: نتایج مطالعه حاکی از تاثیر مداخله درمان شناختی رفتاری بر بهبود ویژگی­ های روان­شناختی مورد بررسی در گروه آزمایش بود. بنابراین می­توان از این مداخله به­ عنوان درمان مکمل در بیماران همودیالیزی استفاده نمود. واژه های کلیدی:  درمان شناختی رفتاری، خودشناسی انسجامی، تنظیم هیجان، کیفیت زندگی، بیماران همودیالیزی

Cognitive behavioral therapy, Coherent self-knowledge, Emotion regulation, Quality of life, Hemodialysis patients, درمان شناختی رفتاری, خودشناسی انسجامی, تنظیم هیجان, کیفیت زندگی, بیماران همودیالیزی