بختیار گلچوب فیروزجائی - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
مریم شعار - استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
علی رجب زاده قطری - استاد، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

هدف: اختلال ناشی از بحران های طبیعی، اقتصادی و سیاسی و سرقت های دریایی و تخریب سیستم های اطلاعاتی و عوامل انسانی (عوامل کم احتمال شدت اثر بالا) در بالادست زنجیره تامین، یعنی تامین کنندگان به صورت موج تا پایین دست زنجیره منتشر می شود. هدف این پژوهش ارائه مدل شبیه سازی رفتار انتشار اختلال و ارائه معیاری برای پیش بینی کمی اثر موجی اختلال تامین کننده بر توزیع کننده است. روش: از زنجیره مارکوف گسسته زمان برای مدل سازی بازیابی و آسیب پذیری تامین کنندگان استفاده شده و این مدل با شبکه بیزین جهت شبیه سازی رفتار انتشار اختلال تامین کننده در زنجیره تامین ادغام می شود؛ سپس معیاری برای تخمین اثر موجی اختلال تامین کننده بر توزیع کننده، برحسب زمان انتظار تحویل کالا و فروش از دست رفته ارائه می شود. یافته ها: مدل در قالب شکل، تعاریف و روابط ریاضی ارائه شده و قابلیت آن با به کارگیری یک مثال و بر پایه داده های وضعیت تامین کنندگان، تولیدکننده و توزیع کننده در تولید یک قطعه الکترونیکی افزاینده ولتاژ نشان داده شده است. نتیجه گیری: مدل پیشنهادی می تواند اثر و نتیجه اختلال و مسیرهای پرخطر و پنهان در زنجیره تامین را نشان دهد تا بتوانیم آسیب پذیری ناشی از اختلال را برآورد کنیم. این مدل قادر است در انتخاب استراتژی های مناسب برای کاهش سرعت انتشار اختلال و بازیابی زنجیره و کاهش هزینه های ناشی از آن به مدیران کمک کند.

اثر موجی, اختلال زنجیره تامین, شبکه بیزین, کووید ۱۹, مدل سازی زنجیره مارکوف