شبنم قجاوند - Department of Biology, Faculty of Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
اشرف جزایری - Department of Biology, Faculty of Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
اسماعیل داراب پور - Department of Microbiology, Faculty of Science, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
محمدرضا آخوند - - Department of Statistics, Faculty Mathematical Science and Computer, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

موکوس مترشحه از اپیدرم ماهیان اولین خط دفاعی در مقابل پاتوژن هاست و آنها را در مقابل خطر تهاجم میکروارگانیسم های بیماری زا محافظت می کند. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه سه فاکتور غلظت های موکوسی، فصل و جنسیت به منظور ارزیابی خواص ضد باکتریایی موکوس ترشح شده از ماهی گل خورک (waltoni Periophthalmus) بر چهار سویه از باکتری های استاندارد Escherichia coli (۲۵۹۲۲)، Staphylococcus aureus (۶۵۳۸)، Bacillus subtillis (۶۶۳۶) و aeruginosa Pseudomonas (۹۰۲۷) در دو فصل گرم و سرد است. موکوس از سطح پوست ماهیان جمع آوری شده و فعالیت ضد باکتریایی آن با روش انتشار دیسک بررسی شد. همچنین حداقل غلظت مهار کنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) علیه دو باکتری که حساسیت بیشتری نشان دادند، تعیین شد. نتایج نشان داد که در هر دو دوره فصلی و در همه باکتری های مورد مطالعه براساس غلظت های ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم بر میلی لیتر تهیه شده از عصاره موکوسی، با افزایش غلظت عصاره موکوسی میانگین قطر هاله عدم رشد افزایش یافته و باکتری های گرم منفی Escherichia coli و aeruginosa Pseudomonas به ترتیب حساس ترین و مقاوم ترین باکتری نسبت به عصاره مورد نظر بودند. در بررسی خاصیت ضد باکتریایی موکوس بر سویه های استاندارد براساس فاکتور فصل، موکوس به دست آمده در دوره فصلی گرم خاصیت ضدباکتریایی بالاتری نسبت به موکوس به دست آمده از دوره فصلی سرد داشت (۰۵/۰>p). همچنین عصاره موکوسی تهیه شده از ماهی در جنس ماده نسبت به نر با اینکه معنی دار نبود (۰۵/۰

Antibiotic resistance, Natural products, Mudskipper, Persian Gulf, مقاومت آنتی بیوتیکی, ترکیبات طبیعی, گل خورک, خلیج فارس