خدیجه صفری کندسری - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
مهدی محمدی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مقاله حاضر به معرفی نسخه ای دست نویس با نام کشف الضر فی نظم الدر می پردازد. مولف نسخه، رکن الدین شیرازی از عارفان قرن هشتم هجری است که علی بن محمد حسن تونی در سال ۸۳۵ ق. آن را کتابت کرد. قسمت اعظم این نسخه مشتمل بر یک رساله عرفانی نفیس و شرح قصیده تائیه ابن فارض است که با شماره ۱۳۶۷۹ در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می شود. این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است و هدف اصلی اش آن است تا ضمن معرفی و تامل در ویژگی های نسخه خطی، شگردهای بیانی و ادبی اثر نیز بررسی شود؛ نیز در پایان به این سوال اصلی پژوهش پاسخ داده شود: «سبک ادبی و شیوه های خاص این نسخه، در چه مسائلی خلاصه می شود؟» نسخه حاضر سرشار از عاطفه و خیال است و از عناصر خیال آفرین به بهترین شکل در آن استفاده شده است؛ به طور کلی غلبه لفظ بر معنا، برتری وصف بر خبر، خیال پردازی های شاعرانه و تصویرگری، استفاده از اغراض شعری مانند مدح و تشبیب از ویژگی های خاص این اثر است. نتایج نهایی مترتب بر این تحقیق، شناسایی نسخه خطی منحصربه فرد کشف الضر فی نظم الدر و واکاوی شیوه های بیان و خصوصیات سبکی، ادبی و زبانی این رساله عرفانی است که تاکنون در تاریخ زبان و ادبیات فارسی قرن نهم مغفول مانده است.

نسخه خطی, سبک شناسی, کشف الضر فی نظم الدر, رکن الدین شیرازی, ابن فارض