سیدبهروز کشاورز - گروه مهندسی نفت، واحد گچساران، دانشگاه آزاد اسلامی، گچساران، ایران

در این پژوهش شناسایی و تخمین مخاطرات فرآیندی پالایشگاه گاز گچساران باکمک ا تکنیک Hazop به صورت تخصصی مورد مطالعه قرار گرفت. واحد شیرین سازی گاز پالایشگاه به ۵ گره تقسیمبندی شد و در مجموع ۸۰ انحراف شناسایی و پیشنهادهای اصلاحی ارائه گردید. پس از مشخص شدن گره ها و کلمات کلیدی برای هر گره، با اضافه کردن کلمه کلیدی به پارامتر مورد بررسی انحراف مشخص شد. در گره شماره ۱ که شامل تفکیک کننده مایع از گاز و فیلتر می باشد. انحراف افزایش فشار در این گروه روی ظرف تفکیک کننده موثر است. گره شماره ۲ از واحد ۲۰۰ شامل برج تماس برج تماس آمین و ظرف تفکیک کننده و خروجی گاز از برج می باشد انحراف افزایش فشار در این گره به سبب بستن PV-۰۰۷ و بسته شدن مسیر گاز شیرین خروجی از برج میباشد که قرار دادن آلارم فشار بالا برای هر دو ظرف پیشنهاد میگردد. گره شماره ۳ شامل تجهیزاتی همچون ظرف فلش درام V-۲۰۰-۰۳ و تبادل کننده حراتی میباشد. افزایش فشار در ظرف فلش درام از عواملی مانند بستن نادرست PV-۰۱۱ و گرفتگی نمگیر ظرف ناشی میشود و امکان خسارت مکانیکی به ظرف و نشر گاز در این انحراف وجود دارد و موجب آلودگی هوا و خاک و آب میگردد. تجهیزات موجود در گره شماره ۴ عبارتنداز برج احیای آمین، چگالنده، ظرف فلش درام، پمپ و ریبویلر. افزایش در این گره بهطور کلی خطرناک بوده و موجب خسارت مکانیکی به تجهیزات و آزاد شدن آمین و گاز اسیدی میگردد و عواملی همچون باز شدن PV-۰۱۴، پارگی لوله داخلی مبدل، پر شدن ظروف V-۲۰۰-۰۴ و ... باعث افزایش فشار در این گره می گردد. در گره شماره ۵ تجهیزاتی همچون خنک کننده، پکیج فیلتر آمین رقیق، مخزن ذخیره آمین رقیق، پمپ انتقال آمین رقیق قرار دارد. در این گره آمین رقیق پس از عبور فیلتر و خنک کننده از بالا وارد برج تماس آمین میشود. افزایش دما و کاهش فشار در این گره روی پمپ و مخزن ذخیره امین رقیق تاثیر بیشتری دارد.

مخاطرات فرآیندی، واحد شیرین سازی گاز، پالایشگاه گاز گچساران، تکنیک HAZOP