بهاره قاسمیان - کارشناسی ارشد رشتهی مشاوره مدرسه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان
احمد دروگرمقدم - کارشناسی ارشد رشتهی روانشناسی تربیتی، دانشگاه پیام نور واحد بیرجند
فاطمه اخترشناس - دانشجوی کارشناسی ارشد رشتهی علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فردوس
راشده راهی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشتهی علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فردوس
مهری خدابخشیان - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ی علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فردوس

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تاثیر دو روش یادگیری به کمک طراحی و یادگیری به کمک خلاصه نویسی بر بهبود درک مطلب دانش آموزان انجام شد. این پژوهش از نوع پژوهشهای نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه های آزمایش و کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان جوین در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۹۹ بود که ابتدا از بین آنها تعداد ۷۸ نفر (سه کلاس) به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و در مرحله ی پیش آزمون شرکت کردند. سپس بر اساس نمرات کسب شده تعداد ۴۵ نفر از دانش آموزانی که نمرات پایینتری در آزمون درک مطلب داشتند به صورت تصادفی در سه گروه (یک گروه کنترل و دو گروه آزمایش) قرار گرفتند. گروه کنترل تحت مداخله ی خاصی قرار نگرفت، اما گروه های آزمایش هر کدام به ترتیب ۶ جلسه ی ۴۵ دقیقه ای روشهای یادگیری به کمک طراحی و خلاصه نویسی را با هدف افزایش درک مطلب آموزش دیدند. برای سنجش میزان درک مطلب دانش آموزان، متنهای علمی به همراه ۳۰ سوال چهار گزینه ای درک مطلب تهیه و سپس بر اساس نظر ۱۰ نفر از متخصصین و همچنین محاسبه ی روایی و پایایی سوالات، تعداد ۲۰ سوال به عنوان سوالات نهایی انتخاب و در مراحل پیش آزمون و پس آزمون مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج آزمون در مراحل پیش آزمون و پس آزمون نشان داد که روشهای یادگیری به کمک طراحی و یادگیری به کمک خلاصه نویسی تاثیر معناداری بر بهبود درک مطلب آزمودنیها در گروه های آزمایش نسبت به گروه کنترل دارد. همچنین تفاوت معناداری بین روشهای خلاصه نویسی و طراحی در بهبود درک مطلب دانش آموزان مشاهده نشد. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد میشود روشهای طراحی و خلاصه نویسی در آموزش دانش آموزانی که مشکلات درک مطلب دارند مورد استفاده قرار گیرد.

درک مطلب، یادگیری، روش طراحی، روش خلاصه نویسی