محمدجاوید اکبریان - دانشجوی کارشناسی زیست شناسی سلولی و مولکولی ، دانشکده بیوتکنولوژی ، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل ، آمل ، ایران ،
حسین عزیزی - عضو هیات علمی دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل
محمد اسماعیلی - دانشجوی کارشناسی زیست شناسی سلولی و مولکولی

یکی از عوامل تهدید آمیزی که سالانه جان میلیون ها انسان را به مخاطره می اندازد ، سرطان نام دارد که انواع و علل پیدایش مختلفی را می تواند داشته باشد . بر همین اساس پژوهشگران به دنبال راهکارهایی درجهت درمان سرطان و جلوگیری از پیشرفت آن به طور عمده از سه روش جراحی ، پرتودرمانی و شیمی درمانی می باشند . امروزه شیمی درمانی یکی از راهکار کلیدی در درمان بسیاری از سرطان ها است که به تنهایی و یا با کمک سایر روش های درمانی مثل جراحی و پرتودرمانی می تواند در روند درمان و کاهش پیشرفت سرطان موثر باشد اما مقاومت دارویی که اکثرا به مقاومت دارویی چند گانه شناخته می شود در بسیاری از سلول های سرطانی به عنوان مانعی در جهت عملکرد مناسب داروهای ضد سرطان در طی فرایند شیمی درمانی عمل می کند . یکی از دلایل اساسی مقاومت دارویی چندگانه را می توان به کاهش دوز دارویی در درون سلول سرطانی به وسیله پمپ غشایی یا همان پمپ دارویی گلیکوپروتئین P دانست که در طی فرایند مقاومت دارویی موجب خروج دارو از سلول سرطانی می شود . بنابراین پژوهشگران به دنبال راهکار هایی برای مهار دو عامل فعالیت پمپ و بیان ژن های کد کننده آن مثل MDR۱ هستند . زیرا به نظر می رسد که کاهش بیان ژن MDR۱ موجب کاهش مقاومت دارویی در طی فرآیند شیمی درمانی می شود . محققان داروهای مختلفی را برای تقلیل فعالیت پمپ غشایی گلیکوپروتئین P و مهار بیان ژن MDR۱ شناسایی کرده اند که بسیاری از آن ها از عوارض جانبی بالایی برخوردار هستند . همین امر پژوهشگران را به سوی داروهایی با منشا طبیعی رهنمون کرده است .

مقاومت دارویی ، سرطان ، گلیکوپروتئینP ،MDR۱ ، چند شکلی