پریسا فرشیدفر - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین - دانشکده عمران و معماری - دانشجوی کارش
صدیقه الزهرا هاشمی پور - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین - دانشکده عمران و معماری - دانشجوی کارش

این مقاله به نقش آب و در معماری و شهرسازی می‌پردازد و نقش آن در شکل‌گیری زیستگاه انسانی که پاسخی به یک نیاز زیستی است را بررسی می‌نماید. انسان با شروع عصر کشاورزی پس از عبور از عرض فلزات در آستانه قدم گذاشتن به عرصه تاریخ بهترین مکان را برای ساخت شهرهای خود کنار رودخانه‌ها یافت و تمدن‌های نخستین در کنار رودخانه‌ها و دریاها که دارای توان تولید بیشتر آذوقه با اتکا بر زمین حاصلخیز و آب فراوان بودند . در ایران باستان معماری کنار آب و در دامن طبیعت و در نهایت احترام به وجود آورد شکل گرفت. رودخانه‌ها، چشمه‌ها و دریاچه‌ها دارای جایگاه آیینی و اعتقادی بودم و این جایگاه به‌خودی‌خود شکل می‌گیرد و نیاز به ساخت بناهایی بود که باورها، افسانه‌ها و نه آداب و رسوم را متجلی می‌ساخت . حرف فراتر از یک نیاز خانه سازی بار فرهنگی می‌گیرد معماری پدید می‌آید و آب و در زندگی انسان جایگاه هنری پیدا می‌کند اگر به جغرافیایی شهرهای ایران توجه کنید که وابستگی میان زندگی شهری و دسترسی به منابع آب پی خواهید برد گرچه که به این موضوع به تناسب اهمیت آن پرداخته شده است . هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش آب و در حوزه‌های معماری و شهرسازی است و مورد های مطالعاتی آن شهرهای دزفول، شوشتر ونراق می‌باشد چه دلیل انتخاب این شهرها حضور پررنگ آب و در شکل‌گیری فضاهای کالبدی مجاور رودخانه‌های آن‌ها است روش این مقاله توصیفی بود و کارکردهای عنصر آب در بیماری شهرها مورد مداقه قرار می‌گیرد. در کنار بخش آب و از منظر آیینی و باستانی، به نقش نمادین آن توجه شده و اشکال به کارگیری آن در معماری و شهرسازی مانند شکل‌گیری هسته حسب شهرها، گرما به بعد آب انبارها تشریح می‌گردد.ازاین‌رو مطالعات موردی این مقاله با ارجاع به این سه شهر صورت گرفته است . در پایان، این مطالعه تأثیر کلیدی عنصر آب را در کالبد های شهری و معماری بیان داشت از معماران و 60 و زن مسن دعوت می‌نماید تا با به‌کارگیری دو بار به این مفاهیم به باز زنده سازی این مکان‌ها همت گمارند.

آب ، معماری شهرها، اجتماعات سکونت پذیر