حمیرا بیکی تفتی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی منطقه ای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
محمدصالح شکوهی بیدهندی - استادیار شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

در پی گسترش استفاده از وسایل نقلیه و افت کیفیت محیطی به خصوص در بافت مرکزی شهرها، تلاش برای بهبودشرایط زیست مردم و باز گرداندن فضاهای شهری به آنها از اهمیت بسزایی برخوردار شد. پیاده راه سازی نیز به عنوان یکی ازسیاست های حرکت به سمت پیاده مدار نمودن شهرها از نیم قرن گذشته مورد توجه بسیاری از شهرهای جهان قرار گرفته است.با این وجود اجرای پیاده راه ها در شهرهای مختلف با نتایج متنوعی همراه بوده است؛ تا جایی که برخی پیاده راه ها با شکستمواجه شده و مجددا به روی سواره ها باز شده اند. از همین رو، در پژوهش حاضر تلاش شده است با شناسایی میزان هزینه وفایده ایجاد پیاده راه به بررسی تطبیقی دو نمونه از طرح پیاده راه سازی شهر یزد (که یکی از آنها در بافت تاریخی واقع شده)پرداخته شود تا علل موفقیت یک طرح و ناموفق بودن دیگری با بررسی میزان هزینه و فایده آن در ابعاد مختلف مشخص شود.تا بتواند از شکست پروژه ها و زیان ده بودن ان ها در اینده جلوگیری نماید.روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و میدانی است. همچنین به منظور مقایسه منطقی میاننمونه ها به کمی کردن میزان هزینه و فایده در ابعاد مختلف که برخی از عوامل کیفی بوده و قابل سنجش نمی باشد، پرداختهشده است. نتایج پژوهش نشان میدهدکه در طرح پیادهراه سازی خیابان قیام در میان ابعاد مختلف اجتماعی اقتصادی کالبدیو محیط زیستی میزان هزینه ها بیشتر از فواید بوده و در نتیجه طرح باشکست روبه رو شده و در طرح پیاده راه سازی خیابانمسجد جامع میزان فواید بیشتر از هزینه ها که باعث شده طرح موفق باشد. در فرایند برنامه ریزی و طراحی پیاده راه توجه بهنیازهای ذینفعان، تنوع کاربران محیط، انعطاف پذیری طرح و خارج شدن از نگاه صرفا ترافیکی به پیاده راه ها از پیشنهادهایکلی پژوهش هستند.

هزینه و فایده، پیاده راه سازی، محور پیاده، بافت تاریخی شهریزد