محمدجواد حیدری - کارشناس کنترل و بررسی طرح های شهرداری شیراز، شیراز، ایران

هرچند که وظیفه و رکن اصلی سیستم حمل ونقل آسان سازی در آمد و شدهای شهری و دسترسی مطلوب به خدمات و امکانات شهری است، اما تغییرات سریع در عملکردهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی شهرها، تنش بین بازیگران و منافع مختلف را افزایش داده است که خواستار رویکردهای جدید برای برنامه ریزی شهری و شیوه های طراحی شهری هستند. یش از یک دهه اخیر، بسیاری از کشاورزان فارس بیکار شدند و برای گذراندن زندگی مهاجرت کرده و راهی شیراز شدند. بنابراین برنامه ریزی ها در شیراز با نگاه فنی صرف و عدم شناخت از مسائل جامعه شناسی مرتبط؛ نمی تواند کارآمد باشد. در همین راستا مدیران شهرداری کار سختی را پیش روی دارند که باید مورد حمایت مردم قرار بگیرند. حال اینکه حمل ونقل به عنوان شریانی حیاتی، نقش مهمی در نظام کالبدی و متابولیسم شهر دارد و از آنجا که رویکرد نو برنامه ریزی شهری به سمت شهرگرایی و جامعه پذیری گروه های اجتماعی است که در آن پدیده هایی که بیشترین نقش را در این فرآیند جامعه پذیری دارند، بیشتر مورد توجه هست. حمل و نقل عمومی شهری یکی از آوردگاه های اجتماعی مهم در میان عرصه های عمومی شهری است. آنچه که در این تحقیق در مورد تبیین مفهوم شهرگرایی و شاخص های آن مد نظر قرار گرفته است، آرا و دیدگاه های صاحب نظرانی است که خصوصیات اجتناب ناپذیر و مهمی را در مورد تشکیل پایدار اجتماع انسانی در یک مکان یا شهر برای هر انسان در آن مکان یا شهروند در محیط شهری، به مثابه ی سرشت و طبیعت رسوخ شده در آنان تعریف می کنند. در این پژوهش با توجه به پیشینه و دیدگاه های صاحب نظران، مولفه های شهرگرایی و گرایش به حمل و نقل عمومی شهری ارائه شده است. سپس در تعریف عملیاتی از مولفه ها؛ پرسشنامه ای ۳۸۴ نفری در طول یک هفته در بین نمونه آماری که به کمک فرمول کوکران بدست آمده است؛ توزیع گردید. پس از تحلیل و بررسی داده ها به کمک روش همبستگی پیرسون به این نتیجه رسیده شد که رابطه ی معناداری بین برخی مولفه های شهرگرایی و عوامل تسهیل پذیرش همگانی حمل و نقل عمومی شهری در شیراز وجود دارد.

کلمات کلیدی: برنامه ریزی شهری، کاهش معضلات ترافیکی شهری، شهرداری، عملکردهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، دسترسی مطلوب.