سمن درعلی بنی - کارشناس کنترل طرح های معماری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری شیراز، شیراز، ایران
سیدمحمد کدخدا - کارشناس کنترل طرح های معماری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری شیراز، شیراز، ایران

گسترش شهرها در پیرامون و حاشیه و عمدتا" بر اراضی کشاورزی و باغات را دامن زده است و باعث از بین رفتن منابع ارزشمند محیط سبز و طبیعی شهرها شده است، که لزوم توجه به راهکارهایی را برای جلوگیری از تخریب اراضی کشاورزی اطراف شهرها را بیش از پیش حیاتی ساخته است. از طرف دیگر تحت تاثیر گسترش افقی شهر، بافت درونی شهرها با مشکلات عدیده ای از جمله فرسودگی مواجه شده اند. موقعیت عمدتا" مرکزی و وجود برخی زیرساختهای مورد نیاز شهری در بافتهای درونی شهر ضرورت توجه به این بافتها را دوچندان کرده است. با توجه به این دو دسته مسائل و مشکلات فضایی-کالبدی شهرهای بزرگ، لزوم اتخاذ روش ها و راهبردهایی برای توسعه شهرها که بتواند این دو دسته مسائل و مشکلات مطرح شده را سامان بخشد، بیش از پیش ضرورت دارد. متاسفانه باوجود این امکانات و فرصت هایی که بافتهای درونی شهرها در مقایسه با اراضی پیرامونی شهرها از آنها برخوردارند، بدلیل پاره ای از موانع نتوانسته در چرخه توسعه پایدار شهری نقش موثری ایفا نمایند.. یکی از موانع دسترسی به توسعه پایدار دورنی شهرها در این بافتها ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی می باشد که در اغلب موارد، بدون مبانی علمی و تخصصی، به عنوان مانعی دست و پاگیر جهت نوسازی اینگونه بافت ها مطرح است. از جمله این ضوابط و مقررات، ضوابط ارتفاعی ساختمانها است. تحقیق حاضر در پی بررسی تاثیر طرح های تفصیلی و کاربری های مصوب بر ایجاد ساخت و ساز پایدار در حوزه منطقه دو کلانشهر شیراز (با تاکید بر بهسازی بافت های فرسوده شهری) می باشد تا با شناسایی این تاثیرات محدودیت های قوانین شناسایی و راهکارهای اصلاح آنها بیان گردد.

کلمات کلیدی: مشکلات فضایی-کالبدی شهرهای بزرگ، طر ح های مصوب شهری، گسترش شهرها، معماری پایدار، شناسایی و راهکارهای اصلاح.