صادق فیض زاده - سطح ۳ حوزه علمیه، دانش پژوه رشته مشاوره و روانشناسی موسسه امام خمینی (ره)، قم
لیلا آقاویردیزاده - سطح حوزه علمیه، مدرسه آیت الله ایروانی، قم

موضوع تربیت از ابتدای خلفت انسان اهمیت داشته است، زیرا ازآنجاکه انسان بیشترین تربیت و رشد و کمال را می پذیرد، بنابراین در مقایسه با دیگر مخلوقات الهی، بیشترین نیاز را به تربیت و خودسازی دارد. تربیت ساحت های مختلفی دارد که تربیت اخلاقی یکی از این ساحت ها به شمار می آید. یکی از مباحث مهم تربیت اخلاقی، شناخت فضایل و رذایل اخلاقی انسان است. هدف از این پژوهش شناخت عجب به عنوان یکی از رذایل اخلاقی و پیامدهای آن با رویکرد قرآنی و روایی است. این پژوهش کیفی با روش توصیفی تحلیلی انجام یافته و جمع آوری داده ها در آن به صورت کتابخانه ای بوده است. یافته های پژوهش در دودسته کلی پیامدهای عجب در قرآن و پیامدهای عجب در روایات که به دودسته پیامدهای دنیوی و اخروی تقسیم می شوند قرار گرفته اند. پیامدهای عجب در قرآن عبارت اند از: گمراهی، شکست و ذلت، تفرق و پراکندگی. پیامدهای عجب در روایات عبارتاند از: پیامدهای دنیوی (شامل: انحراف و ضلالت، تسلط شیطان بر انسان، ایجاد وحشت و ترس، توقف رشد و ارتقاء، عقلزدایی، کبر و غرور، ایجاد کینه و دشمنی)، پیامدهای اخروی (شامل: از بین بردن اعمال نیک، لعنت الهی و خلود در آتش). نتایج پژوهش بیانگر وجود پیامدها و آسیب های دنیوی و اخروی فراوانی برای شخص معجب است. بنابراین بر همگان لازم است ابتدا این رذیله اخلاقی را شناخته و سپس ریشه آن را در نفس خود بخشکانند.

عجب، انواع عجب، پیامدهای عجب، قرآن، احادیث