فرهاد چشمی - کارشناسی ارشد دانشگاه علم و صنعت ایران
ستاره آقائی - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آیت اله آملی

عوامل اصلی این مقاله معماری مسجد، چارچوب نظری «حس مکان»، ایجاد «مکان های مقدس»، میراث معماری و فرهنگی مساجد است.این عوامل مبتنی بر فهم دینی اسلام بوده و با هم مرتبط هستند. مسجد نماد مهم مقدس در اسلام است. مسجد یک معماری در مقیاسمتوسط است، یک نوع شناسی ساده اما نشان دهنده میراث فرهنگی و معماری قوی است. با این حال، معماری فعلی مساجد تحت تسلطگنبدها و مناره های تاریخی است، دو عنصر خارجی که جایگزین بخش های بومی می شوند و ظواهر مسجد رسمی را تغییر می دهند. ازاین رو فقدان «حس مکان» محلی و ارتباط با محیط است. چارچوب مفهومی شکاف تحقیقاتی موجود در معماری مسجد را با کاوش بیشتر در ایجاد «مکان های مقدس» از طریق «حس مکان» به کار می گیرد. مسجد الرحمن که در سال ۲۰۱۶ ساخته شد، سادگی را هم در تصویر سنتی و هم در مقیاس معماری خود با تلفیق هندو-بودایی نشان می دهد. این ارزش یکسان سازی و تساهل ترکیبی است و به عنوانسبک های معماری و میراث فرهنگی مالایی و جاوه ای ترکیب شده نوسانتارا ابداع شده است. این پژوهش با استفاده از روش های کیفیگزاره های پدیدارشناسی و موردی با پشتوانه شواهد معماری، بر جنبه های زیبایی شناسی نمادین و نشانه شناختی در ساخت «فضاهای مقدس» از طریق «حس مکان» تاکید می کند. یافته ها نشان می دهد که «حس مکان» مسجد الرحمن با سادگی طرح مسجد منعکس شده توسط باورهای تصوف و ارتباط آن با محیط ایجاد می شود.

حس مکان، مکان مقدس، مسجد، دلبستگی محیطی