احسان نعمت اللهی - کارشناسی ارشد معماری

ایوان ها یکی از عناصر مهم در معماری بومی شهر شیراز، واسط میان فضای درون و بیرون، و فصل مشترک معماریو طبیعت بوده است. همچنین به دلیل انعطاف پذیری آن، قابلیت تعریف انواع مختلفی از فعالیت ها را دارا میباشد.ویژگیهای منحصر به فرد این فضا، و همچنین جای خالی آن در معماری مسکن امروزی و یا تبدیل شدن آنها بهبالک نهای کو چک با حداقل استفاده ، بر اهمیت پرداختن به این موضوع دلالت دارد. این پژوهش درصدد آن است تا بهبررسی ایوان ها از منظر ابعاد فضایی ، نوع ارتباطش با فضاهای مجاور، جهت قرارگیری آنها در بنا، و تزیینات بکار رفته درآنها در خانه های سنتی شیراز از زمان زندیه (قدیمی ترین خانه های موجود در بافت تاریخی شیراز) تا دوران پهلوی اولبپردازد و طراحان و برنام هریزان را در رسیدن به الگوی مطلوب برای فضاهای نیمه باز در مسکن امروزی یاری رساند. برایاین منظور، ابتدا خانه های دارای ایوان از سایت میراث فرهنگی شیراز انتخاب شده و از منظر ابعاد، ویژگی ها و روابطفضایی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت سیر تغییر و تحول آنها در طول سالیان ارائه میگردد. جهت دستیابی به اعتبا رکافی برای این بررسی، سعی شد تا جامعه آماری در حد امکان بزرگ در نظر گرفته شود و تمام خانه های ثبت شده درسایت میراث فرهنگی که دارای ایوان میباشند در نظر گرفته شوند. در بخش نتیجه گیری، پس از بیان روند تعییر و تحولایوان ها در طول دور ههای ساخت و ویژگیهای هرکد ام، با در نظر داشتن نوع مسکن امروز و تفاوت هایش با خانه های سنتیشیراز، پیشنهادهایی برای طراحی ایوان مناسب با عملکرد و شرایط امروزی آن ارائه می شود .

ایو ان، سیر تحول، خانه های سنتی شیراز، دوره زندیه قاجار و پهلوی اول